Dziś Międzynarodowy Dzień Pisarza. Z tej okazji przypominamy największych w dziejach literatów-skandalistów. Łamali tabu i przekraczali granice. Szydzono z nich, cenzurowano, niektórych usiłowano pozbawić życia. Przed wami najbardziej znani twórcy, których dzieła budziły - lub budzą do dziś - ogromne kontrowersje.
1. Donatien Alphonse François de Sade
Któż inny mógłby otwierać tego typu zestawienie, jeśli nie sam markiz de Sade, libertyn, który za swą działalność połowę życia spędził w więzieniu lub na wygnaniu i dwukrotnie uniknął kary śmierci? Wiódł żywot szalenie rozpustny i nieobyczajny, brał udział w trwających miesiącami orgiach (z których najsłynniejszą opisał w książce "120 dni Sodomy czyli szkoła libertynizmu"), otwarcie krytykował obłudę duchownych i arystokratów. Choć dziś jego dzieła nie budzą już może takiego oburzenia, jak w czasach, kiedy powstawały, wciąż uchodzą za mocno kontrowersyjne i zdegenerowane.
E-booki: 1, 2
2. Salman Rushdie
Jego książki są palone na stosach, a sam Rushdie został wyklęty przez wyznawców islamu i obłożony fatwą, nakazującą każdemu muzułmaninowi zamordowanie go. Wszystko za sprawą "Szatańskich wersetów", powieści opowiadającej o początkach mahometanizmu, będącej w opinii jej przeciwników "bluźnierczą" i "obraźliwą". Fatwa, obejmująca także każdego, kto jest jakkolwiek związany z upowszechnianiem tej książki, przyczyniła się do m.in. do śmierci jej japońskiego i włoskiego tłumacze. W polskim wydaniu z 1992 roku nie ujawniono wydawcy, tłumacza ani nakładu.
E-booki: 1, 2
3. Vladimir Nabokov
Twórczość Nabokova uchodzi za jedno z najwybitniejszych osiągnięć w literaturze angielskiej i rosyjskiej. Jego najsłynniejsza powieść, "Lolita", do dziś - prawie sześćdziesiąt lat po jej wydaniu - uchodzi za mocno skandalizującą. Opowiada o dojrzałym mężczyźnie, którego obsesją są młode, niedojrzałe dziewczynki, a w szczególności jego pasierbica, Dolores. Podejmowany przez książkę temat pedofilii sprawił wiele problemów ze znalezieniem wydawcy. Innym kontrowersyjnym utworem Nabokova był na przykład "Blady Ogień".
4. Henry Miller
Amerykański pisarz, którego najbardziej znana książka - "Zwrotnik Raka" opublikowana została dopiero 30 lat po jej napisaniu, pozostając w tym czasie dziełem zakazanym w USA - nie wolno było nawet wwozić jej na terytorium kraju. Powieść ta, momentami bardzo wulgarna, otwarcie poruszała tematykę erotyczną i w wydatny sposób przyczyniła się w kształtowaniu amerykańskiej rewolucji seksualnej.
5. David Herbert Lawrence
Choć współczesny czytelnik raczej nie spłonie rumieńcem przy "Kochanku Lady Chatterley", to w 1928 roku wydana została w atmosferze skandalu. Napisana dosadnym językiem przedstawia jeden z pierwszych w europejskiej literaturze nowożytnej opis doznań kobiety w czasie stosunku i wspólny orgazm. Nieocenzurowana wersja pojawiła się na rynku dopiero w 1960 roku.
E-booki: 1, 2
6. Bret Easton Ellis
Choć kontrowersje budziły już jego wcześniejsze książki, to dopiero "American Psycho" wzbudziło szok opinii publicznej. Książka opowiada o zwyczajnym na pozór, młodym mężczyźnie, który jednak wiedzie podwójne życie i pod osłoną nocy brutalnie morduje kobiety. Powieść zawiera wiele dosadnych opisów przemocy, również na tle seksualnym, i napisana jest wyjątkowo suchym, reporterskim językiem.
7. Elfriede Jelinek
Laureatka Nobla, autorka feministycznej prozy, której motywami przewodnimi są walka płci i seksualność kobieca. Najbardziej znana i jednocześnie najbardziej skandalizującą powieść to wydana w 1983 roku "Pianistka". Źródeł owych kontrowersji dopatrywać można się w szczegółowych i mocnych opisach scen przemocy i seksu, skomplikowanej relacji głównej bohaterki z jej matką oraz w portretach psychologicznych postaci. W 2001 roku ukazała się ekranizacja "Pianistki".
E-booki: 1, 2
8. Jerzy Kosiński
Jerzy Kosiński jest jednym z najbardziej kontrowersyjnych pisarzy polskich, a jego "Malowany ptak" odbił się szerokim echem na całym świecie. To powieść z 1965 roku opowiadająca o losach sześcioletniego chłopca w czasie wojny. Choć początkowo uchodziła za autobiograficzną, faktycznie jest wynikiem fantazji autora. W sposób niezwykle drastyczny i naturalistyczny opisane zostały w niej potworne okrucieństwa, których doświadcza młody bohater. O "Malowanym ptaku" mówiło się, że ma charakter "antypolski" i "pornograficzny".
E-booki: 1, 2, 3