Lepiej nie wiedzieć, jak się robi kiełbasę i referenda. Recenzujemy film „Brexit"

W polskich mediach też mówiło się o tym dużo. W 2016 roku w Wielkiej Brytanii odbyło się referendum, które miało rozstrzygnąć, czy Brytyjczycy chcą, aby ich państwo pozostało członkiem Unii Europejskiej. Wszyscy wiemy, jak ta historia się skończyła i do czego doprowadziła. Brexit jest z całą pewnością jednym z najgorętszych tematów na Wyspach i jednym z najważniejszych procesów politycznych XXI wieku.

Toby Haynes, reżyser filmu, opowiada o tym, jak wyglądała kampania poprzedzająca głosowanie. Historia skupia się na technikach, które zastosowali przeciwnicy obecności Wielkiej Brytanii w Unii Europejskiej. Głównym bohaterem jest tu Dominic Cummings (wciela się w niego Benedict Cumberbatch). Jest on politycznym doradcą i jedna z osób, która miała realny wpływ na wynik referendum. Obok niego poznajmy ważnych aktorów brytyjskiej sceny politycznej. Między innymi Nigel Farage’a, którego udanie portretuje Paul Ryan.

Dostajemy więc film, który opowiada o rzeczach współczesnych i usiłuje zrelacjonować nam to, co działo się w sztabach wyborczych, które nie walczyły o stołki, a o ideę i przyszłość państwa. W centrum wydarzeń staje Dominic Cummings. Widzimy, jak opracowuje strategię, która w przyszłości zmieni rozkład sił i wpłynie na nastroje społeczne. Widzimy, jakim jest człowiekiem, jakie przyświecają mu idee, ale poznajemy go również jako człowieka, chociaż są to tylko przebłyski z jego życia prywatnego.

Nie ma tu rozmachu, narracja prowadzona jest dość przewidywanie. Brak tu fabularnej przesady, chociaż przyznam, film potrafi zaangażować widza. Nie chodzi nawet o to, że na ekranie oglądamy aktorów, którzy portretują znane osobistości ze świata polityki, a raczej o fakt, iż poważne polityczne decyzje i procesy nie nudzą. A nawet więcej, są na tyle klarownie wytłumaczone i na tyle dobrze opakowane w atrakcyjną formę, że aż trudno się oderwać.

Przełom w brytyjskiej polityce, chociaż przecież te zmiany dotyczą całego świata. Chodzi rzecz jasna o to, jak bardzo zmienia się sposób prowadzenia marketingu politycznego. Jak wiele zależy teraz od tego, czy polityk wie, do kogo mówi. Rzecz jasna chodzi o możliwości, które daje mikrotargetowanie, media społecznościowe i cała masa danych, które politycy mogą pozyskać, aby trafić do nas z jak najskuteczniejszym przekazem.

Drugim biegunem tematycznym „Brexitu” są tu nieuniknione zmiany i transformacje, które przechodzi polityka i to, jak się ją uprawia. Pewne przeobrażenia w retoryce, sposobie formułowania argumentów, rozprzestrzenianiu się informacji mają przecież przełożenie również na naszą polityczną rzeczywistość.

Film niepozbawiony jest moralizatorstwa. Co niestety czasem widać i komuś o zdecydowanych poglądach może wielokrotnie palić się czerwona lampka, gdy zobaczy, jak prezentowani są poszczególni gracze, jakie sądy formują i o jakie wartości walczą. Z drugiej jednak strony mam poczucie, że film nie jest płaski i stara się pokazywać ludzkie historie i motywacje nie oceniając ich jednoznacznie, a jednocześnie tłumacząc pewne mechanizmy.

„Brexit” nie jest arcydziełem, ale potrafi umiejętnie przeprowadzić nas przez trudności i zawiłości jednego z najważniejszych wydarzeń politycznych ostatnich lat. A to i tak dużo.