Z "Kąpieli diabła" nie chce się wychodzić. Nawet nie myśl o chwytaniu za ręcznik

Nazywanie "Kąpieli diabła" horrorem część z was może uznać za nadużycie. W końcu nie ma w niej elementów nadprzyrodzonych. Współscenarzyści i reżyserzy Severin Fiala i Veronika Franz skupiają się na rodzinnym dramacie głęboko religijnej Agnes w XVIII-wiecznej Austrii. W efekcie dostajemy coś na kształt "Czarownicy. Bajki ludowej z Nowej Anglii", bo, choć Czarnego Filipa w nim nie uświadczymy, to jednak mamy do czynienia z folk horrorem pełną gębą.

Folk horror gardzi jump scare'ami, rozsmakowując się w gęstej atmosferze. Określane tym mianem filmy sprowadzają się do nastroju, misternie budowanego klimatu niepokoju. Zazwyczaj są przez to powolne, nigdzie się nie śpieszą. Na początku mają chwytać widza za gardło i utrzymywać go w stanie rosnącego napięcia przez cały czas swojego trwania. "Kąpieli diabła" ta trudna sztuka wychodzi bez większych problemów.

"Kąpiel diabła" rozpoczyna się od zabójstwa dziecka. Drastyczna scena płaczącego niemowlęcia, wrzucanego w otchłań rwącego wodospadu zdaje się nie mieć wiele wspólnego z nadchodzącymi wydarzeniami. Morderczyni zostaje skazana na śmierć, a jej odcięty palec trafia do Agnes w ramach prezentu od świeżo poślubionego męża. Ma być talizmanem, pomóc kobiecie zajść w ciążę. Tylko mąż nie chce z nią uprawiać seksu, a bez tego przecież ani rusz. Od tej pory życie odtrącanej regularnie bohaterki zmienia się w piekło.

Nie dajcie się zwieść historycznemu płaszczowi. "Kąpiel diabła" to historia na wskroś współczesna. W obłędnych pejzażach XVIII-wiecznej Austrii rozgrywa się bowiem feministyczna w swym duchu opowieść o depresji. Teściowa ciągle Agnes poucza, mówi jej, jak ma układać garnki, jak gotować, jak dbać o jej syna. On każe jej bezwzględnie podporządkować się mamusi i nie reaguje na żadne połajanki. Nie odzywa się, ale ta cisza staje się bardzo wymowna. Obydwoje traktują ją przedmiotowo, niczym rzecz, którą w razie popsucia można zwrócić do rodziców. A ci też nie mają dla niej współczucia. O pomoc główna bohaterka może zwracać się co najwyżej do Boga.

Fiala i Franz wyciągają oskarżycielski palec w stronę tradycyjnych wartości. Religijność i patriarchalny pogląd na role płciowe postrzegają jako narzędzie opresji kobiet. Agnes coraz bardziej zamyka się więc w sobie, kosztem własnej tożsamości próbuje się podporządkować otoczeniu. Prowadzi to do obezwładniającej melancholii, a przecież w tamtych czasach ból psychiczny leczyło się bólem fizycznym. "Specjalista" przeciąga kosmyk włosów głównej bohaterki pod płatem skóry szyjnej. Ma nim poruszać za każdym razem, gdy robi jej się smutno.

Choć krew nie leje się strumieniami "Kąpiel diabła" okazuje się filmem brutalnym. Opowiada o przemocy psychicznej, sprowadzającej kobiety na skraj szaleństwa. Zapędzane w kozi róg, uciekają się do desperackich czynów, czego symbolem w filmie staje się kradzież obcego dziecka. Co prawda zdarzają się dłużyzny i produkcja mogłaby być pół godziny krótsza, ale trzeba przyznać, że Fiala i Franz całkiem nieźle potrafią eskalować przedstawiane na ekranie wydarzenia. Dzięki temu produkcja coraz bardziej widza pochłania.

Może i nie ma tu elementu nadprzyrodzonego. Może przemoc staje się symboliczna. Ale "Kąpiel diabła" okazuje się filmem prawdziwie bolesnym. Tym bardziej że jego fabuła opiera się na prawdziwych wydarzeniach. To produkcja, która powoli, acz konsekwentnie wdziera się do psychiki widza, siejąc w niej coraz większe zniszczenie. Wywoływana w ten sposób groza potrafi widza obezwładnić.

Więcej o horrorach poczytasz na Spider's Web:

"Kąpiel diabła" trafi do kin 29 listopada. Można ją jednak obejrzeć również podczas halloweenowego maratonu. Więcej informacji na stronie wydarzenia.