Bracia Karamazow jak bracia Corleone
Niewdzięczny obowiązek czytania lektur zaprowadził mnie kiedyś (zapewne także i Ciebie) do "Zbrodni i kary". Od tamtej pory Fiodor Dostojewski kojarzył mi się tylko ze potrzebą większego wysilania mózgu niż przy innych książkach. Dopiero film "Bracia Karamazow" Petra Zelenki skłonił mnie do ponownego pochylenia się nad twórczością pisarza.
Zdaje się, że ta książka nie jest lekturą w szkole, prawda? Nie dziwię się, bo jej treść wymyka się z ram ułatwiających przygotowanie sprawdzianów. Na pierwszy rzut oka: kryminał, ale motyw ojcobójstwa i śledztwo okazują się być tylko pretekstem. Relacje skonfliktowanych z ojcem synów są punktem wyjścia do dokładnej analizy każdego z bohaterów.
Wyrodny nestor niespecjalnie przejmował się losem dzieci, gdy z chłopców przepoczwarzały się w mężczyzn - jak się okazało - o kompletnie rozbieżnych charakterach. W gorącej wodzie kąpany hulaka, wyrachowany intelektualista, którego finalnym przeznaczeniem jest kaftan bezpieczeństwa i akolita nie będący fanatykiem. Spory rozstrzał charakterologiczny zagwarantował Dostojewskiemu ogromne pole do popisu, gdzie bryluje konfrontując punkt widzenia bohaterów. Fragment, gdzie Iwan Karamazow zrzuca winy za niepowodzenie ludzkości na Chrystusa zahacza o filozoficzny manifest, by za chwilę przenieść do onirycznych opisów. Takie skrajności są dla opowieści charakterystyczne i mocno zarysowują jej kompozycję.
Nie jest to książka na weekend. Nawet nie na urlop w ośrodku all-inclusive. "Bracia Karamazow" komplikują tempo przydługimi opisami i wątkami pobocznymi, których w mojej opinii można było oszczędzić.
Powieść wymaga cierpliwości i pokory przy poznawaniu ludzkiej natury w obliczu kryzysu wartości. Przy odrobinie dobrej woli oczywiste - jak się zdaje - prawdy odkryje się całkowicie na nowo. Przy okazji nie kalecząc kieszeni - na CDP.pl e-book można kupić za dychę.
