Autor książki „O kobiecie pracującej. Dlaczego mniej zarabia, chociaż więcej pracuje” każe zastanowić się nad ogólnie przyjętym sposobem myślenia

Książka dedykowana jest matce autora i kończy się zdaniami:

To dobry punkt wyjścia do rozważań na temat książki „O kobiecie pracującej. Dlaczego mniej zarabia, chociaż więcej pracuje“, która właśnie trafiła na sklepowe półki nakładem wydawnictwa Czerwone i Czarne. Kamil Fejfer podchodzi bardzo szeroko do tematu nierówności płacowej na polskim rynku pracy. Niektóre z jego uwag wydają się wręcz niezmiernie oczywiste i dobrze znane. To przeświadczenie leży jednak u podstaw problemu i wydaje się, że właśnie z nim walczył autor, nie tylko pisząc tę książkę, ale także dedykując ją własnej matce.

Kiedy bowiem zestawimy oczywiste informacje z kolejnymi przykładami, danymi statystycznymi oraz wszelkiego rodzaju analizami i próbami wyjaśnienia zjawiska, zaczniemy dostrzegać problem z nieco innej, bardziej złożonej perspektywy.

Autor książki „Zawód”, w której analizował rynek pracy z perspektywy wykwalifikowanych trzydziestolatków, tym razem stara się przyjrzeć szerokiemu spektrum przyczyn, dla których kobiety i mężczyźni wielokrotnie za tę samą pracę nie otrzymują takiej samej płacy. Fejfer powołuje się na wiele badań poświęconych temu zagadnieniu i upatruje przyczyn w wielu różnych czynnikach.

Jednym z nich jest błędne koło, wynikające z istniejącej już nierówności płacowej. W sytuacji, gdy po narodzinach dziecka para decyduje, które z nich ma udać się na urlop macierzyński („urlop tacierzyński w polskim prawie również nazywa się urlopem macierzyńskim”, zwróci uwagę autor), ważnym czynnikiem tej decyzji będą zarobki obu partnerów. Skoro kobieta zarabia mniej, to ona częściej rezygnować będzie z kariery, aby lepiej zarabiający mąż mógł utrzymać rodzinę. Gdyby nie było luki płacowej, wybór ten byłby bardziej egalitarny, personalny i przystosowany do potrzeb konkretnych jednostek.

Warto zaznaczyć, że analiza autora, choć skupiona w dużej mierze na danych statystycznych oraz nawiązywaniu do setek badań, nigdy nie gubi z oczu zwykłego człowieka. Książka pełna jest jednostkowych przykładów, które ukazują działanie poszczególnych elementów zjawiska na życie konkretnych kobiet.

Jednym z opisywanych problemów jest sytuacja kobiety, która tak bardzo oddała się pracy w domu oraz opieki nad chorym dzieckiem i matką, że straciła poczucie własnego jestestwa, własnych problemów i potrzeb, stając się jedynie opiekunką dla innych. Kwestia ta była pokazana w poruszający sposób w niedawnym filmie Tadeusza Śliwy „(Nie)znajomi”, w przejmującej tyradzie bohaterki Mai Ostaszewskiej.

W tym zresztą tkwi największa wartość jego zbieranego przez ponad rok materiału. Autor odnosi niemal każde przytoczone przez siebie zjawisko do konkretnego, jednostkowego przykładu, który w wyrazisty sposób opowiada o jego skutkach. Co niezwykle ciekawe – różnorodność przykładów jest tak duża, że niektóre rozdziały rozpoczynają się opisami niemal z horroru. Sposób prowadzenia narracji przykuwa uwagę czytelnika, a pewne fragmenty potrafią prawdziwie zjeżyć włos na głowie. Jest tu bowiem kilka historii, których człowiek nie spodziewał się w tym miejscu spotkać. To sprawia zaś, że książkę czyta się z niegasnącym zainteresowaniem.

„O kobiecie pracującej“ to także ten szczególny rodzaj książkowego reportażu, który wychodząc od kwestii nierówności płac na polskim rynku pracy, zahacza także o wiele innych drażliwych i wrażliwych tematów gospodarczo-politycznych. Autor cały rozdział poświęca wpływowi programu 500+ na życie polskich rodzin. W innym przygląda się powodom strajku nauczycieli, postulatom protestujących, a także przyczynom, dla których bohaterki i bohaterowie reportażu w ogóle zdecydowali się podjąć tego rodzaju pracę. W bardzo barwny sposób opowiada także o zawodzie pielęgniarki, zastanawiając się nad przyczynami, dla których w większości to właśnie kobiety wykonują ten zawód.

Korzystając z zagranicznych przykładów, autor analizuje, które rozwiązania się sprawdziły, a które nie miały wpływu na polepszenie sytuacji pracowniczej kobiet. Wszystkie te elementy sprawiają, że lektura książki „O kobiecie pracującej” warta jest uwagi. Nawet jeśli niektóre z przytoczonych na początku przykładów i wniosków wydają się dosyć oczywiste, autor potrafi na wiele spraw otworzyć nasze oczy, a jak sam zauważa:

Taka właśnie jest książka „O kobiecie pracującej”. Każe czytelnikowi zastanowić się nad ogólnie przyjętym sposobem myślenia i przyjrzeć się bliżej problemowi, poza najprostszym zestawem tez i wniosków.