„2001: Odyseja kosmiczna” to top science fiction. Ciąg dalszy tej opowieści poznacie w superprodukcji Audioteki „2061: Odyseja kosmiczna”

Stanley Kubrick i Arthur C. Clarke – to właśnie ten duet dostarczył światu jeden z najważniejszych filmów science fiction w całej historii gatunku. „2001: Odyseja kosmiczna” była absolutnym fenomenem i zmieniła wiele w kwestii myślenia ludzkości o kosmosie. Do dzisiaj zdeklarowanymi fanami produkcji z 1968 roku są Steven Spielberg, George Lucas czy William Friedkin. Ridley Scott w dokumencie „Odyssey of Stanley Kubrick” pokusił się wręcz o opinię, że film Kubricka zabił sci-fi. Bo nie warto było po nim robić cokolwiek więcej, skoro nie mogło to stać na wyższym poziomie maestrii.

Nie ma jednak najmniejszych wątpliwości, że akurat Arthur C. Clarke nie podzielał takiej opinii. Znany pisarz, futurysta i współautor scenariusza „2001: Odyseja kosmiczna” wracał do tej historii oraz jej bohaterów ogółem czterokrotnie. Po raz pierwszy w trakcie pisanej równolegle powieściowej wersji i później przy okazji trzech sequeli. Książki oznaczone kolejno latami 2010, 2061 i 3001 opowiadały dalsze losy takich postaci jak David Bowman, Heywood Floyd czy superkomputer HAL 9000, a jednocześnie rozważały, jak będzie wyglądać eksploracja kosmosu w przyszłości. I czy nie zmieni to naszego świata nie do poznania.

Podobnie jak przy okazji dwóch poprzednich superprodukcji opartych na książkach Clarke'a rolę narratorki pełni tu sama Krystyna Czubówna. Co nadaje całemu seansowi audio bardzo specyficznej, z jednej strony wzniosłej, a z drugiej hipnotyzująco pociągającej atmosfery. Oprócz słynnej lektorki nabywcy audiobooka wysłuchają też głosów absolutnej pierwszej ligi aktorskiej. W rolach głównych wystąpili tu Mirosław Zbrojewicz, Michał Żurawski, Adam Ferency, Tomasz Sapryk i Marek Barbasiewicz.

Fabuła „2061: Odyseja kosmiczna” kręci się wokół przemian zachodzących na dawnych księżycach Jowisza, po pojawieniu się w tamtym rejonie nowej gwiazdy nazwanej Lucyferem. Ludzkość podjęła się kolonizacji Ganimedesa, ale zgodnie z zaleceniem tajemniczego czarnego monolitu i stojącej za nim rasy starożytnych obcych omijają Europę. Nie oznacza to jednak, że na horyzoncie nie szykują się żadne ekscytujące międzyplanetarne podróże. Bohater poprzednich dwóch powieści, profesor Heywood Floyd, otrzymuje na stare lata ofertę podróży luksusowym statkiem Wszechświat, który ma wylądować na powierzchni powracającej w ziemskie rejony komety Halleya. Nie wie jeszcze, że przyjdzie mu zrobić znacznie więcej i przy okazji spotkać na swojej drodze dawno niewidzianego syna.

Tak naprawdę pierwsze spotkanie z tym dziełem można odbyć na dwa różne sposoby. Z pewnością nie zabraknie słuchaczy, którzy będą najpierw chcieli zapoznać się z poprzednimi opowieściami Clarke'a. To interesujący trop, ponieważ Anglik stale poszerzał swój zakres wiedzy i aktualizował kolejne powieści pod tym względem. Między wersją książkową i filmową „2001: Odyseja kosmiczna” znajdziemy też całkiem sporo różnic, bo w międzyczasie Kubrick zmienił część elementów ze względu na trudności z nakręceniem poszczególnych scen. Na szczęście już przy okazji „2061: Odyseja kosmiczna” nie będzie to żadnym problemem dla czytelników/słuchaczy, bo Arthur C. Clarke w pierwszej kolejności zajął się podporządkowaniem sequeli pod kanoniczną fabułę filmu.

Fani tego typu łamigłówek i poszukiwania genezy kolejnych książek zyskają więc na pewno na zapoznaniu się z poprzednim audiobookami stworzonymi przez Audiotekę. Ale jeśli wolicie od razu poświęcić całą swoją uwagę debiutującej w tym tygodniu superprodukcji, to nie ma takiego problemu. Bo w ciągu pierwszej godziny „2061: Odyseja kosmiczna” otrzymacie obszerne powtórzenie wydarzeń z „2001” i „2010”. Miejscami aż do dokładnych cytatów (szczególne wrażenie od strony technicznej robi fragment poświęcony umierającemu na powszechni Europy chińskiemu astronaucie, co było najbardziej emocjonalnym momentem 2. części tetralogii).

Audioteka podjęła bardzo inteligentną decyzję, zatrudniając akurat tą lektorkę do roli narratorki powieści Clarke'a. Nie tylko dlatego, że jej głos nadaje całej opowieści dodatkowego prestiżu i autentyzmu. To też ma swoje znaczenie, bo w końcu mowa o legendzie polskiego dokumentu przyrodniczego, ale są również inne powody. „2061: Odyseja kosmiczna” to klasyka science fiction, co ma swoje mocne i słabsze strony. Trudno uciec od kwestii niedoboru kobiecych bohaterek („2010: Odyseja kosmiczna” wyszła Anglikowi pod tym względem zdecydowanie lepiej) czy pewnego nagromadzenia długich narracyjnych wstawek. Przy słabszym lektorze mogłoby się to stać kłopotliwe, a z Krystyną Czubówną jest i ciekawiej, i bardziej różnorodnie.

Widać zresztą w ogóle, że Audioteka osiągnęła w ostatnich latach absolutnie mistrzostwo dźwiękowych superprodukcji. Twórcom audiobooka, na czele z reżyserem Grzegorzem Gutkowskim, wyraźnie zależało na jak najgłębszym zanurzeniu słuchaczy w świat przedstawiony. Dlatego naszą wyobraźnię w działaniu wielokrotnie wspomagają nienachalne, ale bardzo przydatne efekty dźwiękowe. Czasem jest to nastrojowa muzyka, a czasem jakiś wyraźny szczegół mający na celu utrzymanie nas w scenie. Właściwie za każdym razem wychodzi to doskonale. I to też jest siła opowieści science fiction, że siedząc na kanapie z zamkniętymi oczami skupieni na głośnie narratora nagle wyruszamy wraz z bohaterami między gwiazdy.

* Tekst powstał we współpracy z Audioteką.