Zbigniew Rokita został podwójnym zwycięzcą Nike 2021. Na jubileuszowej uroczystości rozdania literackich nagród wybrzmiał protest polityczny.
"Kajś. Opowieść o Górnym Śląsku" Zbigniewa Rokity to reportaż, który doceniło jury 25. edycji rozdania nagród Nike (uznawanej za najważniejszą nagrodę literacką w Polsce). Rokita okazał się podwójnym zwycięzcą odbywającej się w Bibliotece Uniwersyteckiej w Warszawie gali - autor otrzymał bowiem Nike również od czytelników. Zdaniem oceniających Rokita pomaga zrozumieć "dramat krainy leżącej na pograniczu kultur i historii" i to, dlaczego ciągle jest "kajś, a nie w centrum polskiej świadomości".
Zbigniew Rokita to reporter i redaktor, który pisze o Górnym Śląsku i Europie Wschodniej. Urodził się w 1989 roku i pochodzi z Gliwic, a o sobie myśli jako o śląsko-polskim reporterze. "Kajś" to reportaż wielowątkowy traktujący o historii i teraźniejszości regionu. Nie brakuje w nim także spraw prywatnych, jak i tych znanych Polakom szerzej. Podobno tekst "siedział w nim od zawsze", choć powstawał przez dwa lata. Autor przyznaje, że przez znaczną część życia wypierał swoje śląskie dziedzictwo i traktował je jak coś niewygodnego, wstydliwego. W końcu to zmienił. Goszcząc w TVN24 Rokita wyznał, że jeszcze nie ochłonął - siedzą w nim bardzo duże emocje i póki co oswaja i trawi to, co się wydarzyło. Podkreślił jednak, że przede wszystkim czuje wielką radość.
25. rozdaniu Nike towarzyszyły gesty solidarności z koczującymi na polskiej granicy cudzoziemcami.
Publiczność unosiła kartki z napisami "Gdzie są dzieci z Michałowa? Rodziny bez granic"; prowadząca galę Grażyna Torbicka nie podjęła temat, nie starając się go unikać. W związku z nim wypowiedzieli się też nominowani, w tym Aleksandra Lipczak ("Lajla znaczy noc"), która odczytała list grupy "Rodziny bez granic". Jego fragment brzmiał: "Nie możemy pozwolić na to, żeby w naszym kraju dzieci były wywożone na śmierć do lasu. Wykonajcie dziś, zaraz jeden telefon do kogoś, kogo znacie, a kto może sprawić, że te dzieci nie umrą". Z kolei Gregorz Piątek ("Najlepsze miasto świata. Warszawa w odbudowie 1944-1949) to nominowany, z którego ust padły chyba najostrzejsze słowa:
W finale 25. Nagrody Nike znalazło się siedmioro autorów i autorek:
- "Fuerte" - Kasper Bajon,
- "Zaświaty" - Krzysztof Fedorowicz,
- "Lajla znaczy noc" - Aleksandra Lipczak,
- "Najlepsze miasto świata. Warszawa w odbudowie 1944-1949" - Grzegorz Piątek,
- "Podwójne wahadło" - Jacek Podsiadło,
- "Kajś" - Zbigniew Rokita (zwycięzca),
- "Panny z 'Wesela'. Siostry Mikołajczykówny i ich świat" - Monika Śliwińska.