Leopold Tyrmand

Kilka dni temu do oferty Netfliksa trafił "Filip" Michała Kwiecinskiego - bezdyskusyjnie jeden z najlepszych polskich filmów tego roku. Jeśli nie obejrzeliście go w kinie, pozwólcie, że wymienię kilka niepodważalnych powodów, dla których warto nadrobić to niedopatrzenie i zapoznać się z obrazem w streamingu.

Leopold Tyrmand całkiem słusznie cieszy się opinią pisarza, który wciąż roztacza spory czar nad polskimi czytelnikami. A ze sławy twórcy lubią korzystać też inne media. Dlatego kilka lat temu cieszyliśmy się świetną komedią "Pan T." bazującą na jego życiu, a wkrótce dostaniemy też grę wideo inspirowaną jego twórczością. Czym dokładnie będzie "Zły: Człowiek o białych oczach"?

Film „Pan T.” wywołał przed premierą ogólnopolska debatę na temat granic artystycznej wolności i wykorzystywania elementów cudzego dzieła, żeby stworzyć coś nowego. Nowej produkcji Marcina Krzyształowicza nie warto jednak bojkotować, a za to koniecznie trzeba zobaczyć.

„Pan T.” w reżyserii Marcina Kryształowicza zadebiutował na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni we wrześniu, zyskując przychylność premierowej widowni. Obraz budzi jednak kontrowersje, gdyż losy ekranowego bohatera łudząco przypominają losy polskiego pisarza, Leopolda Tyrmanda. Sęk w tym, że nikt nie zapytał spadkobierców jego twórczości o zgodę na ich adaptację.

Najpoczytniejszy kryminał napisany w czasach PRL-u, "Zły" Leopolda Tyrmanda, doczeka się ekranizacji. Reżyserem filmu został Xawery Żuławski, twórca "Wojny polsko-ruskiej" oraz "Chaosu".

O Tyrmandzie pisałem już przy okazji "Cywilizacji komunizmu". Ile ten człowiek potrafił wytworzyć w swoim niewielkim ciele żółci i jadu wie tylko ten, kto przeczytał tę książkę. Z drugiej strony gdzieś to całe zło autor "Złego" musiał oddawać. I nie oddawał go otoczeniu, jak Hłasko waląc po mordach kolegów-poetów, ale na parkiecie w rytmie jazzu.

"Cywilizacja komunizmu" to najgorsza książka Tyrmanda, jaką czytałem. Co więcej, to najgorsza książka, jaką czytałem w ciągu ostatniego - niech strzelę - półrocza. Ale, że co: fabuła do luftu, dłużyzny i morał jak z fotostory w Bravo? Nie! "Cywilizacja komunizmu" jest okropna dlatego, że czytając ją coraz bardziej zapadasz się w siedzisko fotela - czujesz, jak przygniata cię piętno czterdziestu pięciu lat komunizmu w Polsce.