Książki

Anna Kańtoch jest jedną z tych polskich pisarek, do których nie mam uregulowanego stosunku. Z jednej strony interesujące pomysły, ciekawe postaci, wciągające historie, z drugiej nuda wiejąca często z kart powieści. Po zapoznaniu się z paroma pierwszymi jej książkami, wydanymi nakładem Fabryki Słów, doszedłem do wniosku, iż tak naprawdę ta młoda autorka ma niewiele mi do zaoferowania. Chociaż muszę przyznać, że nieraz spotykałem się z opiniami całkowicie sprzecznymi z moimi. No ale cóż, pomyślałem, kwestia gustu.

Piekara znany jest ze swej kontrowersyjności. Albo jest po prostu wystarczająco sprytny, aby zwrócić na siebie uwagę. Po 20 latach przerwy uderzył w rynek serią zbiorów opowiadań o Mordimerze Madderdinie, inkwizytorze, który żyje w świecie, gdzie Chrystus nie umarł na krzyżu, lecz zszedł z niego i ukarał mieczem swych oprawców. Napisał też "Przenajświętszą Rzeczpospolitą", gdzie mamy do czynienia z bardzo, bardzo przygnębiającą wizją Polski, i która to książka jest niezwykle wulgarna, a dla niektórych wręcz odrzucająca. No i mamy też zbiór opowiadań zatytułowany "Świat jest pełen chętnych suk" opatrzony wyzywającą okładką.

Nagroda Brama Stokera przyznawana jest najbardziej znanym oraz wyjątkowo obiecującym początkującym artystom z dziedziny literackiej grozy. Jej laureatami zostali m.in. Clive Barker, Stephen King, Thomas Harris czy Neil Gaiman (za książkę "Amerykańscy bogowie"). W czerwcu 2005 roku do tego zasłużonego grona trafił John Everson, otrzymując nagrodę za najlepszą debiutancką powieść - "Demoniczne Przymierze" (ang. "Covenant"). Książka została niedawno wydana w Polsce przez Red Horse.

Na początku tej recenzji chciałbym zaznaczyć, iż nie jestem fanem powieści w stylu fantasy. Powieściopisarze tacy jak Tolkien, Sapkowski, Gaiman czy Piekara, kompletnie do mnie nie przemawiają. Mimo to, dzięki wydawnictwu Fabryka Słów postanowiłem sięgnąć do najnowszego dzieła młodego twórcy prozy fantasy - Krzysztofa Piskorskiego. Skusiło mnie do tego nie miejsce akcji, ani wymienione na tylnej części okładki dziwnie brzmiące nazwy stworzeń, a hasło promocyjne - "I nie tylko dla fanów fantastyki.". Postanowiłem sprawdzić, czy to rzeczywiście prawda.

Jak zapewne już się zorientowaliście, jestem wielkim fanem twórczości Grzędowicza. Jednak moja przygoda z nim zaczęła się dopiero od doskonałego Pana Lodowego Ogrodu. Potem nastąpił Popiół i kurz i stopniowe zapoznawanie się z resztą dzieł podwójnego laureata nagrody im. J. Zajdla. Akurat dobrze się złożyło, bowiem Fabryka Słów postanowiła wydać na nowo zbiór opowiadań pod tytułem Księga Jesiennych Demonów. Dzięki temu, po zapoznaniu się z tym zbiorkiem, mogę na bieżąco podzielić się ze wszystkimi moimi odczuciami.

Most. Budowla inżynierska, konstrukcja pozwalająca na przedostanie się na drugi brzeg przeszkody wodnej. Wyróżnia się m.in. most podwieszony, wiszący czy obrotowy. Jego budowę poprzedzają plany, szkicowane nierzadko miesiącami przez grupy inżynierów. Jednak co się dzieje, jeśli do roboty tej oddeleguje się partacza? I co gorsza - jeśli jego budowa stanie się osobistym honorem dla kogoś innego?

Gdy sytuacja polskiego kina stoi na wyjątkowo niskim poziomie, aktorzy teatralni i kabaretowi biorą sprawy w swoje ręce i tworzą swoje własne filmy. Był już Stanisław Tym, który napisał scenariusze do "Rozmów kontrolowanych", czy "Bruneta Wieczorową Porą", a zasłynął poprzez nakręcenie kontynuacji "Misia" - "Rysia". Pojawił się nawet Jacek Borusiński, który wraz ze swoimi kolegami z kabaretu Mumio stworzył zupełnie nową wizję komedii w Polsce, poprzez stworzenie "Hi Way". Efekty prac obu panów nie były aczkolwiek do końca doceniane, gdyż reprezentowały humor specyficzny nie do końca odpowiadający masowemu odbiorcy. Z pomocą rodzimej kinematografii przyszedł również aktor Andrzej Seweryn, który nie bawi się stylistyką komediową, a raczej dramatem religijnym. "Kto Nigdy Nie Żył" to jego debiut reżyserski, ale czy udany?

Jane Austen jest niewątpliwie jedną z najbardziej znanych brytyjskich pisarek. Mimo iż w swoim życiu napisała jedynie sześć powieści (z czego dwie zostały wydane pośmiertnie), to stała się istotną osobowością, która z lekkością i ukrytą ironią obrazowała nie tylko sytuację ekonomiczną ludności z tamtych czasów, ale przede wszystkim ich stany uczuciowe. W końcu XVIII wiek to okres dworskich spotkań, masowego ukulturalniania (poprzez wieczorki poetyckie) czy też wiejskich potańcówek. To również czasy dobierania partnera życiowego po statusie majątkowym, aniżeli z czystej miłości. W sierpniu, na ekranach kin mogliśmy oglądać "Zakochanego Moliera". Teraz przyszła kolej na przygody "Zakochanej Jane".

Stanisław Stadnicki jest zdecydowanie najszerzej znanym szlachcicem w dzisiejszych czasach. Zwany także Diabłem, Stadnicki zapisał się na kartach historii jako największy z zajezdników i swawolników nie tylko północnej Rzeczypospolitej, ale chyba i całego kraju. Szlachecka fantazja bowiem w dawnej Polsce była bardzo ważna, a jakże! A z niej słynął Diabeł.

Taras Prochaśko, jak określił to Jurij Andrychowycz, należy do zjawisk ukraińskiej literatury. Trudno nie zgodzić się z tymi słowami, zwłaszcza że nowowydana książka od samego początku daje się poznać jako pozycja niezwykła, której archetypów czy inspiracji próżno szukać w literaturze popularnej.

Bezsenność. Byłeś jej ofiarą? Gdy leżysz w łóżku, przewracasz się z jednego boku na drugi, ale nic Ci to nie daje? Myślisz o czymś kojącym - byle by zasnąć, doznać choćby chwili odpoczynku, wyłączyć się. Cisza, a mimo wszystko nie możesz spać. Błagasz Boga w myślach o odrobinę snu. Tak. Tak, ona się Tobą bawi. Bezsenność. A co byś zrobił, gdybyś wstał z łóżka, podszedł do okna i przez parę minut spoglądał na ciszę i spokój za nim. Uśpioną ulicę, jakby martwą, gdzie nie widać żadnej żywej duszy. Jedynie blask latarń pozwalają Ci dostrzec wszystko co się dzieje na zewnątrz. I widzisz ich - małych, łysych doktorków.

Rafał Dębski stał się jednym z najbardziej znanych fantastów polskich ostatnich lat. Ostatnia jego książka - Kiedy Bóg Zasypia - zebrała jak najbardziej pozytywne recenzje, co tę pozycję uświetniło; przestał już być niejako dodatkiem do swojego sławnego w kraju brata Eugeniusza, czyli, jak to się mówi - wyszedł z cienia. Tym razem ostatecznie.

Zawsze uwielbiałem kryminały. A kiedy kryminał jest osadzony w pierwszej połowie XX wieku i pojawiają się w nim autentyczne postaci historyczne i zdarzenia, które wtedy trzęsły posadami całego świata, to pewne jest, że taki tytuł ma u mnie mocne fory. Po Ogrodzie Bestii Deavera (100% miodu w 9 numerze Playbacku) sięgam po praktycznie każdą taką lekturę. Nie inaczej było z najnowszą książką Konrada T. Lewandowskiego, której po prostu nie mogłem odpuścić. A więc, nie czekając długo, zameldowałem się do naczelnego, a potem z niecierpliwością czekałem na przesyłkę, która nie chciała dojść.

Po przeczytaniu "Nerwy puściły czyli kupa wariatów" Janusza Korwin-Mikke wyłysiałem. Spowodowane jest to zapewne tym, iż w trakcie lektury aż dziewięćdziesiąt razy łapałem się za głowę. Dziewięćdziesiąt, bo dokładnie tyloma felietonami raczy nas autor w swoim najnowszym dziele.

Nie liczcie na krasnoludy i smoki. Przed wami mur czystej SF z domieszką horroru. Tak rzecze napis na tyle książki Roberta J. Szmidta "Ostatni zjazd przed Litwą". Jednak pozostaje kwestia, czy ten napis wyraźnie kłamie, czy tylko mija się z prawdą...

Muszę przyznać, że przepadam za rosyjską fantastyką. Niby jesteśmy "braćmi", jak to kiedyś kazali wołać, ale jednak różnice w mentalności są znaczące, co przekłada się na zupełnie inną literaturę. Co prawda nie było mi dane czytać zbyt wielu powieści czy opowiadań rosyjskich pisarzy, ale za każdym razem, kiedy do czegoś się dobierałem, to kończyłem lekturę z uśmiechem na ustach i zadowoleniem z tak spożytkowanego wolnego czasu. Oczywiście najlepsze historie wyszły spod palców braci Strugackich (na łamach Playbacku była już recenzowana powieść "Hotel pod poległym alpinistą"), jednak po lekturze Czarnej Mszy ich pozycja została nieznacznie zagrożona. Ale po kolei.

Wody, wody! Szybko, bo wyzionę ducha! Przez ostatnie 15 stron "Nocnego Patrolu" wstrzymałem oddech. Nie było trzęsienia ziemi, nie było globalnej katastrofy, wszyscy bohaterowie przeżyli, ale jednak ja ledwo żyję. Te kilkadziesiąt minut przesiedziałem na bezdechu, twarz zrobiła się czerwona, potem sina, następnie w paski i w kratkę, ale warto było!

Żegluga morska nie jest zbyt popularnym tematem w literaturze. Nic dziwnego - w końcu na rynku pojawia się wiele znacznie ciekawszych pozycji. Potteromania czy ogromny dział z fantastyką sprawiły, iż dzienniki pokładowe w stylu "Robinsona Crusoe" bądź też "Podróży Guliwera" nie są często wybieranymi motywami w powieści. Niemiecka pisarka, Felicitas Hoppe, postanowiła wrócić do tradycji, ale jej myśli kierują się w zupełnie inną stronę aniżeli proza Swifta czy Defoe. Jej pierwszą wydaną w Polsce książką jest "Pigafetta".

Kryminał i powieść erotyczna w jednym - krzyczy do nas napis na okładce. No cóż - pomyślałem, oglądając ją i zastanawiając się, czemu by nie spróbować. Ostatnie "miksy" były raczej udane - wystarczy wspomnieć chociażby Jakuba Ćwieka (mimo że to fantastyka) i jego Liżąc Ostrze. Wydawnictwo Redhorse wkroczyło na sklepowe, czy raczej empikowe, półki dość nieoczekiwanie i zajęło miejsce zaraz obok Fabryki Słów. Czy konkurencja ich nie zmiecie?

Zauważyłem u siebie pewne znużenie monotematycznością u tak popularnych autorów jak Piekara czy Pilipiuk. Z dużo większym zapałem pochłaniałem "Przenajświętszą Rzeczpospolitą" czy opisywaną tu "Alicję" Piekary oraz "Operację Dzień Wskrzeszenia" Pilipiuka niż zbiory opowiadań o Mordimerze Madderinie czy Jakubie Wędrowyczu, z jakich słyną obaj panowie.