Ta randka w ciemno mogła skończyć się krwawo. Takiego dreszczowca jeszcze nie widzieliście

Scenariusz „Randki w ciemno” autorstwa Iana McDonalda inspirowany jest prawdziwą historią seryjnego gwałciciela i mordercy Rodneya Alcali, który w 1978 r. wystąpił w programie „The Dating Game”, gdzie jedna z uczestniczek wybrała go jako partnera na randkę. We wprowadzeniu do show, prowadzący przedstawił Alcalę (nazywanego później „Dating Game Killer”) jako „odnoszącego sukcesy fotografa, miłośnika spadochroniarstwa i motocykli”. 

Kendrick z jednej strony kreuje tutaj inteligentną i pełną werwy postać Sheryl - aspirującej aktorki, która tamtego feralnego dnia wybrała Alcalę. Z drugiej zaś, jako reżyserka, piętnuje postawę społeczeństwa oraz zadaje odważne pytania o potęgę patrzenia, oglądania, przypatrywania się. Zarówno z perspektywy filmowej, jak i ludzkiej. Spojrzenie jest tu odmieniane przez wszystkie przypadki; motyw pokazywania się, bycia zauważonym, ale i oglądanym czy podglądanym. 

Całe to patrzenie rozgałęzia się na wiele kwestii natury feministycznej. Jest tu tego sporo, obawiam się, że wręcz za dużo; czuć, że Kendrick chciałaby wcisnąć w swój pierwszy film jak najwięcej, przez co treść nieraz się rozmywa, gubi ostrość i moc. Gdy jednak ją odzyskuje - wywołuje szereg skrajnych emocji. Fakt, że każda kobieta w „Randce” ma moment, w którym musi udawać „miłą”, by uniknąć jakiejś formy zagrożenia, jest niewątpliwie jednym z bardziej skutecznych i budzących dyskomfort zabiegów. Jest ich tu zresztą więcej. Pamiętajmy: akcja rozgrywa się w 1978 r. i mówimy o perspektywie aspirującej artystki.

W gruncie rzeczy „Randka” ani przez chwilę nie jest thrillerem o seryjnym mordercy - raczej łączy historię jednego z nich z głębokim bagnem pewnych ponadczasowych (jakkolwiek okropnie to brzmi) kobiecych doświadczeń i kilkoma bardzo aktualnymi obserwacjami dotyczącymi damsko-męskich interakcji (w tym choćby niezręczności randkowania). Jest tu też parę słów o mechanizmach społecznych, które umożliwiają potworom ukrywanie się w świetle reflektorów.

Na szczęście Kendrick nie daje się porwać biograficznym pokusom - nie interesuje jej psychologia oprawców, lecz rzeczywistość, w której mogą oni bezkarnie funkcjonować. Cały czas koncentruje się na kobietach - ich przeczuciach, reakcjach, ograniczeniach narzucanych przez konwenanse. W tym świecie każda kobieta w pewnym momencie musi zagrać rolę, która może ocalić jej życie.

Obraz pulsuje niepokojem, ale i siłą zrozumienia. Niesie w sobie empatię wobec kobiecych doświadczeń i gniew wobec świata, który te doświadczenia ignoruje. To kino zaangażowane, ale nie publicystyczne. Przemyślane, nie moralizujące.

Choć na ekranie pojawiają się przebłyski brutalnych ataków Alcali, Kendrick pokazuje je z dystansu lub w ekstremalnych zbliżeniach, unikając epatowania przemocą. Buduje napięcie poprzez dźwięki tła: śpiew ptaków, szum ulicy, brzęczenie świetlówek. Momentami naprawdę skutecznie. Nie oczekujcie go tu jednak zbyt wiele. Wspomniane „zbyt wiele srok” i chwile narracyjnego zagubienia psują rytm, sprawiają, że momentami nabieramy zbyt wiele dystansu, a w efekcie gubimy co nieco zainteresowania.

Mimo tego jest to naprawdę dobre kino. Twórcy wykorzystali postać Alcali, by skrytykować społeczeństwo, które pozwoliło mu dokonać tych przerażających zbrodni. Pokazali, jak codzienne, pielęgnowane od dekad modele zachowań stają się podglebiem dla przemocy, którą kultura normalizuje z szerokim uśmiechem. Takich filmów nigdy za wiele.

Czytaj więcej: