Książki

Odkąd poznałem świat wykreowany przez Siergieja Łukjanienkę, nie opuszcza mnie on ani o krok. Stoimy w korku? Sprawdzę tylko linie prawdopodobieństwa i trafię na pustą ulicę. Dostałem jedynkę ze sprawdzianu z polskiego? A job twoju mać! - i już nad psorką wisi ogromne inferno. Czy odrobiłem lekcje? Tak, mamo, oczywiście, i jeszcze śmiecie wyniosłem i pokój posprzątałem...

Nie wiem dlaczego, ale rosyjska fantastyka zawsze fascynowała mnie. Może rosyjscy pisarze mają oryginalniejsze pomysły, może używają jakiś czarów, przelewając myśli na papier. Jedno jest pewne - sięgając po wschodnie książki zawsze czułem zadowolenie. Od niedawna do grona moich ulubionych bardów dołączył Siergiej Łukjanienko, znany u nas m.in. z Nocnego Patrolu. Dlaczego dopiero niedawno? Odpowiedź jest niezwykle prosta. Ot, powieści z patrolem w tytule niezbyt przypadły mi do gustu i wolę na ich temat się nie rozpisywać, za to Brudnopis zauroczył mnie już od pierwszego akapitu.

Dawno, dawno temu w Odległej Galakty... Pardon, nie tę książkę w dłoń pochwyciłem. Za siedmioma górami, za siedmioma rzekami... Ups, to nie ta bajka. Za Zasiedmiogórogrodem, no szlag by to, znowuż nie... O, już mam. Był sobie król, Sir Ector, a w jego przybytku dwoje dzieci, Kay i Art, co był zwany Wartem. Żyli spokojnie w krainie Gramaria co się zowie. Na skraju Dzikiej Puszczy w zamku zacnym. Do czasu, kiedy władca wielkiej posiadłości postanowił sprowadzić nauczyciela, którego tak naprawdę przyprowadził podczas swojej pierwszej Wyprawy Rycerskiej jeden z chłopców - mały Art. Nauczyciel ten był czarodziejem i Merlinem go zwali. I tak, z grubsza, zaczyna się saga arturiańska - "Był sobie raz na zawsze król".

Spotkałem się z dwoma rodzajami opowiadania o nieznanym świecie w powieściach science fiction. Zazwyczaj autor prowadzi nas przez swoje uniwersum za rączkę, objaśniając nam każdy element i tłumacząc co, jak i dlaczego dzieje się w jego wyimaginowanej rzeczywistości. Często jednak jesteśmy rzucani na głęboką wodę, w sam środek wydarzeń i bez zbędnych wyjaśnień. Stopniowo zagłębiamy się w lekturę, żeby odkryć znaczenie kolejnych obcych zwrotów i nasza ciekawość jest równomiernie zaspokajana. Taki właśnie jest Hyperion.

Co można zrobić w dziewiętnaście sekund… Włączyć telewizor, wpisać adres swojej ulubionej strony internetowej, wypić łyk kawy? Jeśli uważacie, że to naprawdę dużo, wyobraźcie sobie, że w ciągu tego czasu zapadnie decyzja o przyszłości Twojego związku z drugą osobą. Nie można jednak zapomnieć, że przez tych parę sekund może zdarzyć coś niespodziewanego…

"Elantris". Pamiętacie? Tak, to debiutanckie dzieło spłodzone przez Brandona Sandersona. Recenzję przeczytać mogliście niecały rok temu na naszych łamach. Znaczek jakości ("miodek") potwierdził tylko, że mamy do czynienia z autorem iście utalentowanym, posiadającym kunszt przewyższający przeciętnych pisarzy. "Elantris" miała to "coś". A to "coś" nie pozwalało oderwać się od pierwszych stronic. Była perłą w swoim gatunku. Czy również taką będzie nowa powieść spod ręki tego samego twórcy?

Co ma wspólnego ze sobą kontynuacja książki z pierwszą jej częścią? Gdybyśmy byli uczestnikami Familiady (aspekty drużynowe przemilczmy), to odpowiedzi "ankietowanych" wyglądałyby mniej więcej tak: bohaterowie, fabuła, klimat. Zgadza się!

Komuda kolejne książki wydaje szybciej, niż na naszych telewizorach pojawiają się nowe seriale i tak samo jak te seriale, są one do siebie łudząco podobne. Niby zmienia się sceneria, bohaterowie, czasami przenosimy się w egzotyczne miejsca, a czasami lądujemy na własnych śmieciach, ale gdyby prześledzić wszystko uważnie, zobaczymy czarno na białym, że nawet to, co różniło je wszystkie między sobą jest fikcją. Jest tylko inaczej podane, by stwarzało wrażenie, że oto teraz udajemy się do Nowego Świata.

W historii powszechnej są takie postaci, których nie zmaże i tysiąc nadchodzących epok. Napoleon Bonaparte, uzurpator XIX-wiecznej Europy. Winston Churchill, jeden z ojców zjednoczonej Europy. Piotr Selwestrowicz, dzięki któremu czytacie te słowa. W historii naszego uniwersum pisanej przez Jacka McDevitta takim właśnie człowiekiem jest Christopher Sim - przywódcą floty gwiezdnej koalicji ludzi podczas wojny z Aszijurami, tajemniczą rasą obcych. A jednak są tacy, którzy rozkopaliby grób Sima, by tylko odkryć szereg tajemnic, jakie on tam ze sobą zabrał.

Mircea Cartarescu zadebiutował na polskim rynku wydawniczym blisko rok temu. Wydawnictwo Czarne wydało wtedy powieść poetycką "Travesti", w której autor konfrontował nastoletnie zafascynowanie erotyzmem z formą postmodernistycznego dziennika. Nie była to jednak przyjemna konfrontacja. Cartarescu ozdabiał najbardziej trywialne czynności (jak oddawanie moczu) poetyckimi metaforami. Może się to wydawać ciekawym zabiegiem stylistycznym, lecz forma ta nie jest zbyt interesująca dla przeciętnego czytelnika. Tym razem Czarne postanowiło wydać coś bardziej przystępnego, co zdecydowanie będziecie chcieli przeczytać.

Nie jest ciężko stworzyć historię kryminalną. Zagadkę, w której nie wszystko jest do końca wyjaśnione. Tajemnicę, która rozjaśnia się wraz z zagłębianiem się w powieść. Problem pojawia się przy zadbaniu o to, żeby wszystko było wiarygodne i trzymało się całości. Gdy pierwszy raz moim oczom ukazał się tytuł "Klub Seryjnych Morderców", uznałem, że z czegoś tak absurdalnego nie da się uczynić realistycznej opowieści.

To znowu ja. Tak, ten od wynurzeń na temat Nocnego Patrolu. Dzienny Patrol to druga część czteroczęściowej sagi rosyjskiego pisarza. Co ciekawe - jedyna z nich, niemal niedostępna w polskich księgarniach. Jakie szczęście, że istnieją jeszcze biblioteki...

Chyba każdy z nas słyszał o serialu "Lost" emitowanym w Polsce jako "Zagubieni". Popularność tego show pociągnęła za sobą olbrzymią falę marketingową. Poza kolejnymi planowanymi sezonami, zaczęły ukazywać się produkty, które teoretycznie zwiększają swoją szansę na sprzedaż dzięki powiązaniu ze znaną marką. Niedawno mogliśmy bliżej poznać historię filmowych bohaterów w grze komputerowej "Lost: Via Domus". Teraz do naszych rąk trafia książka "Zły bliźniak", na okładce której figuruje logo tajemniczej wyspy.

Kiedy na ruszt brane są nasze cechy narodowe, a przynajmniej za takie uważamy powszechnie patriotyzm i walkę za ojczyznę, można zapytać w jakim celu oraz na ile są one rzeczywiste, a nie uwypuklone. W książce Dukaja, prócz oczywiście kultowego już Xavrasa Wyżyna, znajdziemy jeszcze trzy inne opowiadania podobne tematyką, ale skupmy się na tym, co czyni ją tak wyjątkową…

Nie miałem wcześniej Diuny nawet w rękach. Słyszałem to i owo, w końcu to jedna z książek - legend gatunku, ale nigdy nie dane było mi wejść w świat pustynnej planety. Kiedy w 2007 Diuna została wydana po raz kolejny, nie zastanawiałem się ani chwili. Takie książki jak te Franka Herberta musi przeczytać każdy szanujący się czytelnik, a już fan science-fiction na pewno.

Ostatnio coraz częściej zdarza mi się sięgać po powieści niefantastyczne. Wcześniej uparcie trzymałem się klimatów fantasy, z rzadka science-fiction. Może dlatego, że rzadko pozwalam sobie na kupowanie książek, a powieści wypożyczone z biblioteki doprowadzają mnie do rozpaczy, gdy widzę, co ludzie potrafią zrobić z papierem. Przekonałem się jednak, że testowanie nowych rzeczy może doprowadzić do odkrycia wielce interesujących autorów.

Po wydarzeniach z jedenastego września wszyscy nagle zainteresowali się problemem terroryzmu na świecie. Z miejsca ludzie zaczęli bać się o własne cztery litery, doprowadzając niektóre normy bezpieczeństwa do granic absurdu, ograniczając jednocześnie większość panujących w państwach demokratycznych swobód obywatelskich. Jednak nawet w takim kloszu, nałożonym w tym wypadku na Wielką Brytanię, znajdzie się miejsce, przez które przedostanie się jakiś szkodnik.

Opowiadanie w formie pisemnej rozpoczęło ewolucję w XIX wieku. Głównymi przedstawicielami tego gatunku są m.in. Nikolai Gogol w Europie i Nathaniel Hawthorne w Stanach Zjednoczonych. Jednakże chciałbym się skupić na amerykańskim rozwoju. Edgar Allan Poe w 1846 roku napisał esej pt. The Philosophy of Composition, w którym twierdził, iż opowiadanie nie powinno być długie i powinno się je przeczytać w 2-3 godziny. Ta iście matematyczna precyzja miała swoje głębokie uzasadnienie. Historie Poe'a były napiętnowane mrocznym, gotyckim klimatem, więc jeśli czytelnik chciał odczuć tę atmosferę, to nie mógł się oderwać i musiał przeczytać opowiadanie "za jednym zamachem". Filozofię przekazywaną w tym eseju można bez problemu przeszczepić na współczesny grunt, co pomoże dokonać analizy niektórych krótkich utworów.

Istnieją książki dobre, istnieją książki niedobre. Są takie, które czytamy z przyjemnością, są takie, których lekturę darujemy sobie po sześciu stronach. Ale możemy znaleźć prawdziwe perełki, od których nie oderwiemy oczu przez bite kilkanaście godzin. O dziwo, nie zawsze są to kryminały.

Nie wiem czego oczekuje od dobrej lektury statystyczny czytelnik, wiem za to, jakie czynniki wpływają na moją ocenę książki. Wciągająca fabuła, wyraziste postaci, mocne, "prawdziwe" dialogi, zwroty akcji i wiele, wiele innych aspektów decyduje o mym zachwycie. Żadnego z nich nie znalazłem w dziele zatytułowanym Koń Wodny: Legenda Głębin autorstwa Dicka King-Smitha, mimo to książka mi się spodobała. Co takiego sprawiło, że pomimo wszechobecnej nudy oraz tematyki kierowanej do młodszych odbiorców tytuł ten przyciągnął mnie na długo?