Oni znajdą igłę w stogu siana. Najlepsi detektywi w popkulturze

Produkcje i książki kryminalne już od lat zbierają spore grono swoich zwolenników - nie bez powodu na półkach w księgarniach nie brakuje powieści o mrocznej stronie ludzkiej psychiki, a w serwisach VOD triumfy święcą trzymające w napięciu filmy i seriale o rozmaitych zbrodniach. Powodem, dla którego czytelnicy i widzowie wracają do swoich ulubionych serii są nie tylko wciągające historie, ale również główni bohaterowie, czyli detektywi.

Ile twórców, tyle typów bohaterów, bo niektórzy z nich w zasadzie nie są stricte detektywami - autorzy powieści i produkcji lubią wysuwać na pierwszy plan również policjantów, adwokatów czy prokuratorów. Sprawia to, że postaci w kryminałach stają się bardziej różnorodne, a widzowie i czytelnicy są złaknieni kolejnych mrożących krew w żyłach powieści. Oto 10 najlepszych detektywów w popkulturze.

Spis treści:

Sherlock Holmes to jeden z najpopularniejszych detektywów na świecie, który po raz pierwszy pojawił się na kartach powieści "Studium w szkarłacie" autorstwa Sir Arthura Conana Doyle'a w 1887 r. Brytyjski autor napisał w sumie 4 powieści i 56 opowiadań rozgrywających się między 1880 a 1914 r. Narratorem przedstawionych w książkach historii jest doktor John Watson, przyjaciel, towarzysz i współlokator Sherlocka, który pomaga mu rozwiązywać zagadki i dzieli z nim mieszkanie przy ulicy 221B Baker Street w Londynie.

Przygody Sherlocka Holmesa i Johna Watsona zainspirowały wielu twórców, którzy zdecydowali się przenieść historie wyjątkowego duetu na ekrany - do lat 90. powstało już ponad 25 tys. adaptacji scenicznych, filmowych i serialowych z udziałem detektywa, a Księga Rekordów Guinnessa umieściła go na liście najczęściej przedstawianych postaci literackich w historii kinematografii. Do najpopularniejszych należą m.in. serial "Sherlock" z Benedictem Cumberbatchem czy seria filmów "Sherlock Holmes" z Robertem Downeyem Jr.

Mimo że w zestawieniach najpopularniejszych detektywów pojawiają się głównie mężczyźni, warto pamiętać, że ten zawód ma także swoją żeńską reprezentację. Jedną z detektywek, o których należy wspomnieć, jest Enola Holmes, czyli siostra Sherlocka Holmesa. Bohaterka po raz pierwszy pojawiła się na kartach powieści Nancy Springer "Sprawa zaginionego markiza" z 2018 r. - 1. część z 10-tomowego cyklu została zaadaptowana pod film Netfliksa "Enola Holmes" z 2020 r., gdzie w nastoletnią Enolę wcieliła się Millie Bobby Brown, natomiast w roli Sherlocka Holmesa obsadzony został Henry Cavill. Dwa lata po premierze produkcji na Netfliksie zadebiutował jej sequel, "Enola Holmes 2", który został zainspirowany strajkiem pracowniczek fabryki zapałek z 1888 r. Zarówno "Enola Holmes", jak i "Enola Holmes 2" były jednymi z najchętniej oglądanych produkcji w serwisie Netflix w czasie ich debiutu.

Nikt tak nie potrafi tworzyć mrocznego klimatu jak Skandynawowie - być może właśnie dlatego seria autorstwa norweskiego pisarza Jo Nesbo odniosła tak ogromny sukces. Jej bohaterem jest Harry Hole, introwertyczny i genialny policjant z Oslo, który w swoich śledztwach stosuje niekonwencjonalne metody działania. Powieści Nesbo skupiają się często na alkoholizmie i depresji Hole'a oraz jego niszczejącym zdrowiu psychicznym pod wpływem zbrodni, w sprawie których prowadzi dochodzenie. W cyklu pojawiło się do tej pory 13 książek - pierwsza zadebiutowała w 2002 r., a najnowsza miała premierę w 2022 r. W 2017 r. na dużych ekranach zadebiutowała natomiast adaptacja powieści "Pierwszy śnieg", gdzie w Harry'ego Hole'a wcielił się Michael Fassbender.

Innym popularnym detektywem w literaturze skandynawskiej jest Kurt Wallander, bohater powieści szwedzkiego pisarza Henninga Mankella. Inspektor policji jest bohaterem 14 powieści - po raz pierwszy pojawił się na kartach "Mordercy bez twarzy" w 2002 r., a po raz ostatni w książce "Ręka. Ostatnie śledztwo Kurta Wallandera" z 2013 r. W rolę detektywa wcieliło się do tej pory sześciu aktorów: Krister Henriksson (serial "Wallander"), Rolf Lassgard i Gustaf Skarsgard (seria filmów telewizyjnych "Wallander"), Keeneth Branagh (brytyjska seria filmów "Wallander"), Lennart Jahkel (serial "Talismanen") oraz Adam Palsson (serial "Młody Wallander").

Belgijskiego detektywa Herkulesa Poirot z pewnością znają fani Agathy Christie - to właśnie brytyjska pisarka stworzyła tego jednego z najsłynniejszych śledczych w historii. Poirot pojawił się w 33 powieściach, dwóch sztukach teatralnych i 51 opowiadaniach, które zostały opublikowane w latach 1920-1975. W filmowych i serialowych adaptacjach Herkules Poirot żyje natomiast aż do teraz. Wcielili się w niego m.in. Austin Trevor ("Black Coffee"), Albert Finney ("Morderstwo w Orient Expressie"), Peter Ustinov ("Śmierć na Nilu"), John Malkovich ("A.B.C.") i Kenneth Branagh ("Morderstwo w Orient Expressie", "Śmierć na Nilu", "Duchy w Wenecji").

Tego detektywa również nie mogło w niniejszym zestawieniu zabraknąć. Adrian Monk to bohater serialu "Detektyw Monk", który emitowany był w latach 2002-2009. Śledczy, w którego wcielił się Tony Shalhoub, cierpi na nerwicę natręctw i jest przy tym geniuszem - posiada doskonałą pamięć wzrokową i umiejętność dostrzegania nawet tych najmniejszych śladów. Za rolę Monka Shalhoub został uhonorowany Złotym Globem, a sam serial otrzymał 8 statuetek Emmy.

"Diane, 11:30 a.m., February 24th. Entering the town of Twin Peaks" - wypowiedź ta wpisała się na stałe do popkultury, podobnie jak jej autor, Dale Cooper. W bohatera serialu "Miasteczko Twin Peaks" (1990-1991) stworzonego przez Davida Lyncha i Marka Frosta wcielił się Kyle MacLachlan. Agent specjalny FBI przebywa do Twink Peaks w 1989 r., by zbadać brutalne morderstwo licealistki Laury Palmer. Z biegiem czasu odkrywa głęboko skrywane przez miasteczko tajemnice, które mają związek również z zjawiskami nadprzyrodzonymi. Cooper pojawił się także w spin-offie produkcji "Twin Peaks: Ogniu krocz ze mną" (1992).

Teodor Szacki to jeden z najsłynniejszych prokuratorów w świecie książkowych kryminałów, którego stworzył Zygmunt Miłoszewski. Jest bohaterem trylogii, w skład której wchodzą powieści: "Uwikłanie", "Ziarno prawdy" oraz "Gniew". W pierwszej z nich Szacki bada sprawę zamordowanego uczestnika terapii grupowej, w drugiej prowadzi śledztwo w sprawie znalezienia pozbawionych krwi zwłok szanowanej działaczki społecznej, a w finałowym tomie mierzy się z konsekwencjami odnalezienia niemieckich zwłok. W 2015 r. zadebiutowała adaptacja książki "Ziarno prawdy" w reżyserii Borysa Lankosza o tym samym tytule, gdzie w Teodora Szackiego wcielił się Robert Więckiewicz.

O produkcjach kryminalnych czytaj w Spider's Web:

Jednym z najpopularniejszych detektywów w popkulturze jest również John Luther, który po raz pierwszy pojawił się w emitowanym w latach 2010-2019 serialu BBC "Luther". Produkcja stworzona przez Neila Crossa doczekała się pięciu sezonów, a w głównego bohatera wcielił się Idris Elba. W serialu, bardziej niż na tożsamości mordercy, fabuła skupia się na relacjach Luthera z antagonistami, z którymi śledczy ma więcej wspólnego niż mogłoby się wydawać. W 2023 r. serial doczekał się filmowej kontynuacji w serwisie Netflix - "Luther: Zmrok".

Detektywem, o którym nie można było nie wspomnieć, to oczywiście Columbo, bohater amerykańskiego serialu "Columbo", który był emitowany z przerwami od 1971 do 2003 r. Śledczy z wydziału zabójstw w Departamencie Policji Los Angeles, w którego wcielił się Peter Falk, jest bystrym detektywem, którego atrybutami są beżowy prochowiec, cygaro i stary peugeot 403. Fabuła serialu skupia się na tym, w jaki sposób sprawca przestępstwa, którego tożsamość znana jest od początku, został złapany i zdemaskowany. Przez wielu widzów "Columbo" został uznany za produkcję ponadczasową, która jest oglądana aż do teraz.