"Pan Samochodzik i templariusze" już na Netfliksie. Czym różni się od serialowej adaptacji książki?

W przypadku netfliksowego "Pana Samochodzika i templariuszy" należałoby powiedzieć, że jest to film inspirowany powieścią Zbigniewa Nienackiego, bo twórcy uwspółcześniają oryginał, jak tylko mogą - wprowadzają nowe wątki i postacie. Serialowa adaptacja z 1971 roku nosi natomiast znamiona czasów, w których powstała, a przede wszystkim ówczesnych produkcji telewizyjnych. Tym samym siłą rzeczy, chociaż obie wersje oparte są na tym samym materiale źródłowym, mocno się od siebie różnią.

"Samochodzik i templariusze" z 1971 roku to prosty serial przygodowy dla młodzieży z walorami edukacyjnymi. Twórcy od razu zabierają nas w podróż z głównym bohaterem i trójką harcerzy, którzy zamierzają odnaleźć skarb tytułowego zakonu. Szukając kolejnych wskazówek trafiają na liczną konkurencję - przede wszystkim pod postacią drużyny kapitana Petersena i stosującej nieczyste zagrywki Iwony. Produkcja wypełniona jest ciekawostkami historycznymi, serwowanymi nieraz widzowi kosztem stopowania akcji.

Czytaj także:

Netflix ewidentnie chciał, aby jego "Pan Samochodzik i templariusze" był nowoczesnym kinem przygodowym, w którym opowieść toczy się przy wykorzystaniu licznych atrakcji gatunkowych. Dlatego już w pierwszej scenie jesteśmy świadkami ekscytującego pojedynku w latarni morskiej w Lipawie. I w tej wersji nie brakuje historycznych ciekawostek - w przeciwieństwie do serialu są one podawane w trakcie scen akcji, bez zatrzymywania dynamicznej narracji. Mamy też o wiele mocniej wybrzmiewające konflikty, głównie za sprawą wprowadzenia czarnego charakteru pod postacią Adiosa - brutalnego i koszącego wszelką konkurencję argentyńskiego poszukiwacza skarbów. To on będzie solą w oku głównego bohatera w wyścigu po bogactwa tytułowego zakonu.

U Netfliksa stawka jest o wiele wyższa niż w serialu, bo skarb templariuszy skrywa niesamowite moce i może zachwiać równowagą między siłami dobra i zła. Dlatego bohaterowie tak zaciekle dążą do jego odnalezienia. Protagonista musi w miarę rozwoju akcji połączyć siły z trójką harcerzy, nieprzychylną mu dziennikarką oraz córką zabitego przyjaciela Petersona. "Pan Samochodzik i templariusze" to na dobrą sprawę jego origin story.

W serialu Pan Samochodzik jest historykiem sztuki i detektywem amatorem. Od razu zaskarbia sobie sympatię widzów, jako opiekun harcerzy - bohaterów już łączy jakaś więź, chłopcy od razu zwracają się do niego tytułowym pseudonimem. Przez dużą część filmu Netfliksa "Pan Samochodzik" w ogóle nie pada, wszyscy zwracają się do protagonisty per Tomasz. Ksywka przylega do niego dopiero za sprawą harcerzy, których zachwycają możliwości jego wehikułu.

Zadaniem wcielającego się w główną rolę w serialu Stanisława Mikulskiego było odegranie wyrozumiałego i zabawnego mentora dla harcerzy, który imponuje wszystkim swoją wiedzą. Pan Samochodzik Mateusza Janickiego w filmie Netfliksa na wszystkie możliwe sposoby odpycha resztę bohaterów, jest zarozumiały i nie chce być figurą ojca dla jednego z towarzyszących mu chłopaków. Tutaj uwydatnione są jego negatywne cechy.

Tomasz jest znanym historykiem sztuki i łowcą skarbów działającym na zlecenie Muzeum Narodowego. W przeciwieństwie do bohatera serialu, zamiast wzbudzać sympatię, epatuje pychą i pewnością siebie. Nie chce z nikim współpracować, bo uważa, że sam sobie poradzi z każdym niebezpieczeństwem. W miarę rozwoju akcji, żeby zdobyć skarb, będzie więc musiał ten egoizm przepracować. Nie należy to do łatwych zadań, więc często wdaje się w konflikt tak z harcerzami, jak i z pozostałą częścią swojej drużyny.

Prócz olbrzymiej wiedzy historycznej najważniejszym w książkach Zbigniewa Nienackiego atrybutem Pana Samochodzika zawsze był pojazd, od którego wziął się tytułowy przydomek. W serialu ten kultowy wehikuł rzeczywiście wygląda dziwnie, ale kiedy życie Iwony jest zagrożone, wszystkim szczęka opada na widok głównego bohatera wjeżdżającego do jeziora, aby kobietę uratować. Podobnie w filmie groteskowe wręcz auto potrafi zmienić się w łódkę, ale to nie jedyna nadzwyczajna funkcja, jaką może się pochwalić.

Wehikuł w "Panu Samochodziku i templariuszach" od Netfliksa potrafi rozwijać niesamowite prędkości. Podczas jednego ze starć z przeciwnikami okazuje się, że ma zamontowane działka, którymi łatwo można wroga zranić. W terenie, gdy bohater znajduje się z dala od cywilizacji, można na nim zaparzyć również ulubiony napój, w tym wypadku kakao z kurkumą.

Największe zmiany między serialem a filmem widać na przykładzie harcerzy. W pierwszej wymienionej produkcji jest to trzech chłopców, którzy, chociaż nieznacznie różnią się cechami charakteru, w rzeczywistości są jednym bohaterem zbiorowym. To kochane urwisy - potrafią wyciąć kawał nielubianemu dorosłemu, ale wykazują się też empatią, łatwo zawierają przyjaźnie i pędzą na ratunek mentorowi, gdy trafi w tarapaty. Netflix wykorzystał postacie harcerzy, aby mocno uwspółcześnić opowieść. Dwóch z nich to chłopcy, a trzecia to dziewczyna o pseudonimie Wiewióra.

Harcerze w filmie są gnębieni przez silniejszych kolegów, którzy każą im taplać się w szambie. Sami nawet nazywają się frajerami. Każde z nich jest jednak osobną postacią - z indywidualnymi cechami. Dzięki temu Wiewiórze zdarza się rozprawiać na temat szowinizmu. Staje się to wręcz leitmotivem produkcji, bo twórcy wykorzystują feministyczne zacięcie bohaterki jako powtarzający się żart.

Adaptacje książki Zbigniewa Nienackiego dzieli ponad 50 lat, dlatego mówimy tu o zupełnie innych opowieściach, skierowanych do różnych odbiorców. Serial z 1971 roku można dzisiaj oglądać z nostalgiczną łezką w oku i dobrze się przy tym bawić. Młodszych odbiorców karmionych na co dzień kinowymi widowiskami, nie ma jednak szans porwać. Do nich z pewnością o wiele bardziej przemówi dynamiczny i żywiołowy film Netfliksa.

Film "Pan Samochodzik i templariusze" obejrzycie na platformie Netflix.