„Afrykańska Gra o tron” już dostępna w Polsce. „Czarny Lampart, Czerwony Wilk” to wybitna powieść, która wnosi życie w skostniały świat fantasy

Autorem cytatu o afrykańskiej „Grze o tron” jest nie kto inny jak sam Marlon James. Nie dziwi mnie, że pisarz potem się z tych słów wycofywał i nazywał je żartem. Takie hasło sprawdza się w walce o sprzedaż i zainteresowanie czytelników, ale nie świadczy o wielkich artystycznych ambicjach. A zdobywcy Man Bookera za „Krótką historię siedmiu zabójstw” przyświecało coś więcej niż kopiowanie rozwiązań wykorzystywanych przez największych twórców gatunku.

Nie chodzi o to, że „Czarny Lampart, Czerwony Wilk” rezygnuje z klasycznych elementów fantasy. Mamy tutaj do czynienia z niezwykłym światem nawiązującym do średniowiecznej Afryki, ale nią nie będącym. Akcja powieści rozgrywa się w Królestwie Północnym, na terenie kilku większych miast oraz na okolicznych ziemiach pełnych magicznych stworzeń, krwiożerczych potworów i niezwykłych lokacji. James odrysowuje najważniejsze punkty podróży bohaterów na kilku mapach dołączonych do książki (kolejny nieodłączny element klasycznego fantasy).

Główny bohater powieści, zwany Tropicielem, w pierwszym zdaniu oświadcza, że dziecko nie żyje i nie ma potrzeby wiedzieć nic więcej. To oczywiście nieprawda, bo znaczna część „Czarnego Lamparta, Czerwonego Wilka” dotyczy właśnie wspomnianego chłopca, na poszukiwanie którego Tropiciel wyrusza wraz z grupą innych wynajętych śmiałków. Zanim jednak to następi, James rozwinie przed czytelnikami historię życia bohatera.

To nie jest jasna i chronologicznie poukładana opowieść. Nie będzie to oczywiście nic nowego dla fanów prozy tego autora, bo w „Krótkiej historii siedmiu zabójstw” również uciekał się od podobnych rozwiązań. James przeskakuje między okresami z życia swoich bohaterów, czasem miesza punktami widzenia (choć głównym narratorem pozostaje Tropiciel) i sięga po wzorce znane z literatury strumienia świadomości i powieści szkatułkowej. W tej sposób stara się wykreować jak najbardziej wiarygodny i rozbudowany świat. Co nie jest łatwe w sytuacji, gdy zadanie polega na zaprezentowaniu czytelnikom zupełnie nowej, fantastycznej krainy. Na szczęście finalnie Jamajczyk odnosi sukces – „Czarny Lampart, Czerwony Wilk” to historia ociekającą klimatem. Każda zarysowana w narracji wioska czy miasto, każdy tajemniczy las i przede wszystkim sami bohaterowie, zapadają w pamięć i już jej nie opuszczają aż do końca.

Nie spodziewajcie się tutaj elfów, krasnoludów, bazyliszków czy leszych. Marlon James w kreowaniu fikcyjnego świata korzysta głównie z afrykańskich wierzeń, tylko czasami uzupełniając je o elementy bardziej tradycyjnie kojarzone z fantastyką. Mowa o wiedźmach, sangomach, ogo, zmiennokształtnych, gomidach, trollach, małpoludach, wampirach i demonach. Jamajski pisarz bez litości rozprawia się też z wizją świata pełnego rycerskiej swady i honoru. Jeżeli myśleliście, że świat „Gry o tron” był bezwzględny i krwiożerczy, spotkanie z powieścią Jamesa może być dla was szokiem.

Autor „Czarnego Lamparta, Czerwonego Wilka” był zresztą przez część amerykańskich i brytyjskich mediów krytykowany za ich zdaniem bezsensowną przemoc, jaką 1. tom planowanej trylogii jest wypełniony. Sam nie odniosłem wrażenia, by James w czymś przesadził. Mamy tutaj do czynienia z powieścią podejmującą dojrzałe tematy i rozgrywającą się w świecie wymagającym od swoich bohaterów wielkiej ostrożności. Żadna brutalna scena nie ma tutaj jednak na celu tylko szokować.

Nowa powieść Jamesa jest w jakimś sensie zabawą z oczekiwaniami czytelników. Bo czy ktokolwiek po przeczytaniu pierwszego rozdziału skoncentrowanego na młodości Tropiciela domyśli się, że z czasem ta książka przemieni się w rasowy kryminał? Szczerze w to wątpię, a tak właśnie jest. Podobnych prób przełamywania konwencji jest tu więcej, a dotyczą m.in. seksualności głównych bohaterów czy formuły drużyny próbującej wykonać zlecone jej zadanie.

I choć nie można powiedzieć, żeby „Czarny Lampart, Czerwony Wilk” należał do łatwych, wakacyjnych książek (już sama objętość sięgająca 750 stron stanowi wyzwanie), to dla cierpliwych czytelników kryje w sobie olbrzymie pokłady przyjemności. Osobiście jestem bardzo ciekaw, w którą stronę Marlon James poprowadzi dalej tę trylogię. Bo fantastyka naprawdę potrzebuje pisarzy próbujących czegoś nowego, ale jednocześnie rozumiejących, w czym leży jej siła.

Nie przegap nowych tekstów. Obserwuj serwis Rozrywka.Blog w Google News.