"Gomorra" - drugi sezon potwierdza mistrzowską klasę serialu

Choć w kraju swego pochodzenia, czyli we Włoszech, "Gomorra" bije rekordy popularności, wywołując u widzów taką histerię, że potrafią oni wysyłać pogróżki do aktorów, których bohaterowie dopuścili się czynów niegodnych, resztę świata ta premiera niewiele obeszła. Tu i ówdzie pojawiła się jakaś wzmianka czy nieszczególnie obszerna recenzja, ale europejskie czy tym bardziej amerykańskie media niespecjalnie się nią zainteresowały. Tymczasem jest to - i biorę pełną odpowiedzialność za te słowa - definitywnie jeden z najlepszych seriali ostatnich lat, który śmiało może konkurować z najgłośniejszymi działami rodem z USA - "Detektywem", "Breaking Bad" czy "Zakazanym imperium".

Inspiracją do stworzenia serialu była wydana w 2006 roku książka "Gomorra" Roberta Saviano, działanie włoskiej mafii oraz jej powiązania z legalną gospodarką i polityką. Pełna szczegółowych faktów i nazwisk, przynosiła autorowi liczne nagrody i uznanie, ale także... wyrok śmierci, wydany przez neapolitańskich bossów. Saviano zmuszony był opuścić rodzinne miasto i często zmieniać miejsce zamieszkania. Od tego czasu żyje pod ochroną włoskiego rządu. Tytuł książki nawiązuje do biblijnej gomory oraz do kryminalnej organizacji zawiązanej w 1820 roku w Królestwie Neapolu, a funkcjonującej do dziś, czyli kamorry.

Serialowa "Gomorra" to opowieść o rządzonej twardą i bezwzględną ręką mafii Neapolu, która pozwala widzowi spojrzeć na przestępcze oblicze tego miasta od środka. Bohaterami są tu bowiem członkowie sprawującego niepodzielną władzę klanu Savastano, zajmującego się przede wszystkim handlem narkotykami. Nieszczęśliwy zbieg okoliczności sprawia, że głowa klanu, Don Pietro, trafia do więzienia. Na ulicach rozpoczyna się krwawa walka o jego domenę.

Gdy rząd Włoch wydał kamorze wojnę, tak naprawdę tylko pogorszył sprawę. Starzy bossowie zamknięci za kratami tracili swoje wpływy i autorytet, tymczasem na powierzchnię wypłynęły młode wilki - gangsterzy, którzy do władzy i wielkich pieniędzy chcieli dojść szybciej, za nic mając ustalone przed laty zasady, swoją pozycję budując przy pomocy brutalności.

To właśnie te przemiany są tłem dla wydarzeń przedstawionych w serialu "Gomorra". Niezaspokojone ambicje młodych, którzy chcieliby trzymać dzielnicę za mordę, a w szeregach klanu wyznaczono im poślednią rolę czujki czy pomniejszego dilera, eksplodują, a ulice spływają krwią. Nikt nie jest bezpieczny, żadna ze świętych jeszcze niedawno tradycji nie ma już znaczenia. Policja, rząd, wojsko - wszystkie instytucje są bezsilne, gdy z mafią trzymają niemal wszyscy mieszkańcy Neapolu. Tylko mafia może im bowiem zagwarantować godny byt w miejscu, w którym brakuje publicznych szkół, szpitali i miejsc pracy.

Wyrazistą cechą "Gomorry" jest brak bohaterów pozytywnych. Wszystkie kluczowe postaci z serialu to członkowie kamorry, jednostki pozbawione skrupułów, bezlitosne, skore to przemocy, tortur i morderstwa, dla których ludzkie życie nie ma praktycznie żadnej wartości. To nie jest historia z gatunku "policjanci kontra przestępcy" albo upraszczając - "źli kontra dobrzy".

A mimo to bohaterowie budzą sympatię, widz emocjonuje się ich losami, przeżywa ich sukcesy lub porażki. To zasługa narracyjnej maestrii serialu, za sprawą której również trudno się od niego oderwać. Od pierwszego odcinka wsiąkamy w gęsty, mroczny klimat pełen niebezpieczeństw - wyrwać się z niego jest równie trudno, jak odejść z mafii.

W "Gomorze" jest wszystko, czego można by oczekiwać od produkcji telewizyjnej na najwyższym poziomie. Świetny scenariusz, mistrzowskie dialogi, rewelacyjnie napisane postaci, niepowtarzalny nastrój, autentyzm, realizm, włoskie disko, wciągająca fabuła, fantastyczne zdjęcia... mógłbym tak jeszcze długo. Ta wielowymiarowa i wielowątkowa opowieść o mafii, władzy, ambicji, przemocy i honorze łączy cechy najlepszych seriali kiedykolwiek wyprodukowanych. Mamy tu i sensownie umotywowanych, charakterystycznych bohaterów z bardzo dobrze zbudowaną głębią psychologiczną, i obraz ich stopniowych przemian, jak również genialne umieszczenie ich strukturze opowieści.

Tu wszystko jest tak wybitne, że Hollywood mogłoby się od twórców "Gomorry" uczyć. Zresztą wychodzi na to, że zamierza - sequel "Sicario" wyreżyseruje Stefano Sollima, twórca serialu.

Trudno odpowiedzieć na pytanie, czy drugi sezon okazał się lepszy od pierwszego. Z drugiej strony nie ma to jednak wielkiego znaczenia, najważniejsze jest to, że potwierdza wysoką klasę "Gomorry". Z całą pewnością nie okaże się on rozczarowujący dla nikogo, kogo zachwyciła pierwsza seria. Kontynuuje on rozpoczęte wątki, wprowadzając także szereg nowych.

Uwaga na spoilery!

Gennaro, zgodnie z przewidywaniami, udało się przeżyć, ale rozbity klan Savastano znika z Neapolu. Zbiegły z więzienia Don Pietro ukrywa się w Niemczech, miastem zarządza przestępcza koalicja pomniejszych klanów, przewodzona przez Ciro Di Marię. Na pozór wydaje się, że Ciro dopiął swego, w istocie stoi teraz przed nowymi problemami. Stara się łagodzić tarcia wewnątrz koalicji, działać obiektywnie i rozsądnie, nie opowiadając się po żadnej ze stron. Dla niektórych to, że nie stoi po ich stronie, znaczy, że stoi po przeciwnej. Młodzi, agresywni i nieobliczalni gangsterzy - wdowy po Savastano - zaczynają coraz głośniej i agresywniej dopominać się o wpływy, pieniądze i władze.

Tymczasem Don Pietro wcale nie zamierza odpuścić sobie Neapolu. W sekrecie wraca do miasta i rękami swoich wiernych ludzi zaczyna siać w nim chaos, chcąc jeszcze bardziej skłócić i skonfliktować członków przymierza. Jednocześnie dochodzi do tarcia pomiędzy Don Pietro i Gennym, każdy z nich ma swoją wizję tego, jak dokonać zemsty na Ciro i odzyskać utraconą pozycję. Gdy ojciec odsuwa syna od siebie, Ciro składa Genny'emu propozycję. Chce, by pozbyli się głowy klanu Savastano i wspólnie objęli rządy nad Neapolem.

Koniec spoilerów

Jest zatem niezwykle emocjonująco. Z każdym kolejnym odcinkiem atmosfera jest coraz bardziej gęsta, trup ściele się gęsto - przyjdzie nam na zawsze pożegnać kilka ważnych postaci - a serial wciąga coraz bardziej. Aż do wstrząsającego finału, który pozostawia widza absolutnie bezbronnym.

Potwierdzono już, że powstanie jeszcze przynajmniej jeden, a najprawdopodobniej dwa kolejne sezony "Gomorry". Trudno mi wyobrazić sobie lepszą wiadomość ze świata seriali. Na żadną inną produkcję nie czekam tak, jak na tę. Być może "Breaking Bad", "Detektyw" czy "Prawo ulicy" to dzieła obiektywnie (niewiele) lepsze, ale dla mnie "Gomorra" to prawdziwe objawienie i widowisko jak żadne inne, do którego pałam miłością szczerą i głęboką.