Chcesz pisać lepiej? Koniecznie przeczytaj "Piękny styl" Stevena Pinkera - recenzja sPlay

W książce Pinkera nie znajdziecie bowiem wskazówek na temat tego, jak kreować fabułę, budować motywacje bohaterów, konstruować dialogi, prowadzić intrygę i tak dalej. "Piękny styl" w całości poświęcony jest zagadnieniu zawartym już w tytule. Jeżeli więc zależy wam na tym, by wasze teksty były lepsze, bardziej zrozumiałe, mniej zagmatwane i zwyczajnie przyjemniejsze w odbiorze - warto sięgnąć po tę pozycję. Niezależnie od tego, jakiego rodzaju są to teksty - czy to powieść, opowiadanie, reportaż, notka prasowa, praca zaliczeniowa, artykuł naukowy, raport czy urzędnicze pismo.

Steven Pinker to kognitywista i lingwista i jego "Piękny styl" napisany jest właśnie z tej perspektywy. Przekłada się to bezpośrednio na podejście do omawianych kwestii - mając olbrzymią wiedzę na temat działania ludzkiego mózgu i zachodzących w nim procesów, a w szczególności tego, przyswajamy, analizujemy i interioryzujemy bodźce zewnętrzne, Pinker doskonale wie, na co zwracać uwagę, by nasz tekst był przystępny, jasny i niemęczący dla czytelnika.

Podstawowym postulatem autora jest opanowanie przez wszystkich piszących stylu klasycznego - klarowanego, uporządkowanego, zrozumiałego. Nie chodzi tu jednak o to, by każdy tekst powstawał w tym stylu, a o to, by odstępstwo od niego było wynikiem świadomej decyzji piszącego, a nie skutkiem braku wiedzy i umiejętności, wyrazem pewnej bezradności wobec słowa pisanego. Korzystając ze stylu klasycznego mamy pewność, że - jak przekonuje Pinker - przekaz naszej publikacji bez problemu dotrze do odbiorców. Bo przecież nikt z piszących nie chce, by jego dziełko powodowało u czytelników frustrację, było mętne, nadmiernie i bez potrzeby skomplikowane.

W "Pięknym stylu" znajdziemy liczne wskazówki dotyczące tego jak unikać wielu powszechnych pułapek i błędów pisarskich, w jaki sposób pisać, by napisać dokładnie to, co co chcemy i jak konstruować zdania, by były eleganckie, zgodne ze sposobem działania ludzkiej percepcji. Pinker wnikliwie analizuje fragmenty złej i dobrej prozy, wskazując, co konkretnie czyni je takimi, jakimi są, w przypadku tych pierwszych proponując ich udoskonalone wersje.

Kiedy strona bierna nie jest największym wrogiem ciekawego, dynamicznego tekstu, z jakiego powodu należy unikać tanich i oklepanych frazesów, dlaczego korzystanie z tzw. "trudnych słów" może świadczyć nie o mądrości autora, a jej braku, oraz czemu - na ogół - lepsze są zdania krótkie i proste, zamiast tych pełnych pseudo-barokowych ozdobników, będących w istocie niczym więcej jak słowa-zombie i asekuranckie wyrażenia. To tylko część z zagadnień, które omawia Steven Pinker, robiąc to w sposób absolutnie przekonujący, a jednocześnie - zgodnie ze swoimi postulatami i radami - absolutnie przejrzysty.

Przeczytałem kilkanaście książek i poradników na temat tego jak pisać. Większość z nich uważam za pozbawione większej wartości. Do tego w zasadzie we wszystkich z nich autorzy zawarli w gruncie rzeczy te same, dość banalne rady. "Piękny styl" to tym tle prawdziwe zjawisko. Autor nie tylko chętnie polemizuje z klasycznymi podręcznikami dobrego stylu, lecz dodaje do nich też wiele własnych, trafnych obserwacji. Do tego robi to tak, że lektura jego tekstów to prawdziwa przyjemność. A o to w tym wszystkim przecież chodzi.