Lauren S. Hissrich kontra zapaleni Słowianie. Showrunnerka tłumaczy, czym jest rasizm w „Wiedźminie”

Wbrew temu, co można by pomyśleć po niedawnej premierze teasera „Wiedźmina” od Netfliksa, kwestia słowiańskości produkcji nie jest sprawą nową. Już w maju zeszłego roku (na długo zanim otrzymaliśmy jakiekolwiek oficjalne materiały) co bardziej agresywni członkowie fandomu atakowali showrunnerkę serialu. Obok nienadającego się do cytowania hejtu pojawiały się też argumenty o poprawności politycznej i obdzierania świata wiedźminów z jego prawdziwych kolorów – paradoksalnie głównie przez dodawanie aktorów o innym kolorze skóry niż biały.

Wzburzenie pogłębiło się jeszcze po pojawieniu się fałszywej plotki o czarnoskórej aktorce szukanej do roli Ciri. I choć od samego początku wiele osób przekonywało, że pretensje hejterów nie mają nic wspólnego z treścią „Wiedźmina”, to jak widać wiele osób wciąż nie czuje się przekonanych.

Showrunnerka serialu „The Witcher” podkreśliła, że twórcom zależało na utrzymaniu słowiańskiego tonu opowieści znanej z książek (choćby dlatego Jaskier zachowa swoje oryginalne imię). Jednocześnie nie ukrywa, że Netflix robi serial, który ma trafić do widzów z całego globu. Dlatego pewne zmiany musiały zostać wprowadzone. Przy okazji użyła przykładu na potwierdzenie swoich słów i to wprost z serii gier CD Projekt RED, którą fani wychwalali właśnie za zachowanie polskiej i słowiańskiej otoczki. Według Hissrich Geralt i pozostali wiedźmini mówią tam z amerykańskim akcentem, bo utrzymanie pełnej zgodności z kulturą miało mniejsze znaczenie niż zachęcenie do gry szerokiej widowni.

I ta strategia jest absolutnie logiczna, podobnie jak dawanie ról aktorom, którzy najbardziej pasowali do wizji autorów serialu. Bez względu na kolor skóry, który – jak słusznie zauważa Hissrich – nie miał przecież wielkiego wpływu na życie w świecie wykreowanym przez Sapkowskiego. Rasizm przybierał tam inną formę. Bo gdy ludzie mogą nienawidzić elfów, krasnoludów, niziołków, wampirów, zmiennokształtnych, czarodziei i wiedźminów, to nie wystarcza im czasu i chęci do dalszego rozdrabniania swojej uwagi.

Każdy, kto przeczytał sagę o Geralcie z Rivii, ten wie jak istotnym elementem jest tam rasizm. Ale nasz brak wyobraźni każe nam koncentrować się na problemach rzeczywistego świata, zamiast przyjąć punkt widzenia odpowiedni dla postaci z takiego a nie innego fikcyjnego uniwersum. Zresztą tak silna obrona polskości i słowiańskości w „Wiedźminie” nie ma wiele wspólnego z poglądami Andrzeja Sapkowskiego. Wiele osób lubi się koncentrować na sporze pisarza z CD Projekt RED tylko z punktu widzenia finansowego. Prawda jest jednak taka, że tak silne odwołania do rodzimej kultury w „Wiedźminach” też mogły zdenerwować autora. Wystarczy przeczytać jego słynny esej „Piróg, albo nie ma złota w Szarych Górach”, żeby zrozumieć jak bardzo przeciwny wysypowi polskości w fantasy był Sapkowski.

Wszyscy tak mocno skoncentrowali się jednak na kwestii słowiańskości, że pominęli inne znacznie ważniejsze elementy. Zamiast tworzyć fanowskie zwiastuny z bardziej dopasowaną muzyką, niezadowoleni widzowie powinni raczej zadać sobie pytanie: gdzie się podział cały humor? Bo jeśli wiedźmińska saga jest jak Sapkowski, to nie dlatego że została głęboko zakorzeniona w polskiej kulturze. To całkowicie błędna teza.

Ważniejsza była bezkompromisowość pisarza i jego absolutnie niepowtarzalny sarkastyczny humor. Geralt z Rivii był pod wieloma względami naprawdę niezwykłym głównym bohaterem tego typu sagi. Niestety, w dotychczas pokazanych materiałach (zarówno pod względem fizycznym, jak i gry aktorskiej) Henry Cavill zupełnie nie przypomina książkowego Białego Wilka. Jest ciągle ponury, ranny lub odpowiadający z cierpiętniczą miną. Niczym nie wyróżnia się od długiej listy protagonistów fantastyki i to niepokojący sygnał. Znaczenie ma zapewne również brak Jaskra. Wygląda na to, że przynajmniej w 1. sezonie twórcy będą chcieli się skoncentrować tylko na trójkącie Yennefer-Ciri-Geralt, a to za mało, żeby prawdziwe zrozumieć wyjątkowość „Wiedźmina”.

Jednocześnie trudno nie oprzeć się wrażeniu, że toczymy trochę akademicką dyskusję. Spory między najbardziej zagorzałymi fanami, którzy są w stanie kłócić się nawet o Płotkę, mają niewielkie znaczenie z punktu widzenia przeciętnego odbiorcy. A popularność zwiastuna „The Witcher” na YouTubie – ponad 16 mln widzów i 6. miejsce pod tym względem w historii kanału Netfliksa – pokazuje, że widz masowy już złapał bakcyla. Przyszłość „Wiedźmina” na platformie VOD rysuje się co najmniej bardzo obiecująco.