Klasyka wojennego thrillera w Audiotece. "Stacja arktyczna Zebra" to superprodukcja trzymająca w napięciu do ostatniej minuty
Audioteka postanowiła wyjść naprzeciw miłośnikom literatury wojennej (czy też - pisząc szerzej - literatury sensacyjnej, gwarantującej dreszcz emocji) i po raz pierwszy adaptowała na swoją superprodukcję jednego z najsławniejszych autorów gatunku: Alistaira MacLeana. "Stacja arktyczna Zebra" to znakomita historia - a teraz również pierwszorzędne słuchowisko.
Atomowa łódź podwodna wyrusza na Morze Arktyczne z rozkazem odnalezienia ekipy zniszczonej stacji meteorologicznej "Zebra". Uwięzieni w śnieżnej pułapce ludzie czekają na pomoc. Poszukiwania opóźnia seria tajemniczych wypadków...
Miłośnicy klasyki literatury sensacyjnej i wojennych thrillerów powinni kojarzyć tę historię. Jej autor, Szkot Alistair McLean, to twórca wielu znanych na całym świecie powieści w gatunku. Jego bohaterowie często stawiani są przed trudnościami, które prowadzą ich na skraj wytrzymałości. Powierzchownie zdystansowani i cyniczni, wewnątrz targani emocjami i sprzecznościami, wrażliwi. Akcja większości tych historii rozgrywa się w niesprzyjających warunkach - sztorm, Alpy lub, no właśnie, Arktyka. Twórca lubił też wspomóc rolę klimatu umieszczeniem akcji w otoczeniu zamkniętym, np. na statku. Dokładnie tak, jak w "Stacji arktycznej Zebra".
Stacja arktyczna Zebra to esencja twórczości MacLeana
Słuchowisko Audioteki w reżyserii Grzegorza Gutkowskiego atmosferą, efektami dźwiękowymi i aktorskimi kreacjami głosowymi doskonale oddało charakter tekstu. Jeśli cenicie tego pisarza, z pewnością docenicie włożoną w audiobooka pracę. Jeśli zaś nigdy nie mieliście z nim styczności, ale przepadacie za podobnymi klimatami - musicie spróbować. To niesamowite, jak doskonale obsada (Krzysztof Stelmaszyk, Zbigniew Zamachowski czy Michał Żurawski) poradzili sobie z dialogiem - dzięki nim nawet archaicznie i nieco już niepoważnie brzmiące sformułowania wypadają naturalnie i autentycznie. A przecież zdaniem reżysera było to jedno z większych wyzwań w procesie tworzenia superprodukcji:
Jeżeli słowo "adaptacja" rozumiemy jako dostosowanie powieści do potrzeb innej formy wypowiedzi artystycznej, np. filmu czy sztuki teatralnej, to w przypadku "Stacji arktycznej Zebra" w ogóle nie mamy do czynienia z adaptacją. I to właśnie stanowiło największą trudność. Nasz audiobook jest w całości wiernym odtworzeniem oryginału w tłumaczeniu z 1994 roku. W efekcie tekst ten ma momentami niewiele wspólnego z mową potoczną: styl dialogów jest zbyt literacki, czasami wręcz archaiczny. Takie zwroty jak np. "czyż nie tak?" albo "nieprawdaż?" na końcu zdania (będące odpowiednikiem angielskich question tags), w języku mówionym, a szczególnie w ustach żołnierzy marynarki wojennej, mogłyby brzmieć sztucznie. Tego rodzaju pułapek było sporo i podczas nagrań musieliśmy zwracać na nie szczególną uwagę. Uważam jednak, że nasi wybitni aktorzy znakomicie poradzili sobie z tym wyzwaniem i mam nadzieję, że słuchacze będą tego samego zdania
- powiedział mi Grzegorz Gutkowski.
Potwierdzam: ja jestem. "Stacja arktyczna Zebra" w ogóle brzmi świetnie.
Skrupulatnie wyreżyserowane dźwięki tła przenoszą nas na pokład okrętu w chwili, w której przymkniemy oczy. Muzyka autorstwa Wojciecha Błażejczyka jest raczej nienachalna - czasem jednak potrafi przybrać na intensywności, zaniepokoić lub podkreślić emocjonalny ciężar chwili. Na uwagę w tej sferze zasługuje współpraca z Mattem Campbellem. Twórcy nagrali z nim dwie piosenki w stylu coutry. Doceniam ten pomysł: Alistair MacLean w swojej książce dość szczegółowo opisuje dźwięki, jakie towarzyszą akcji: cały ten krajobraz dźwiękowy Arktyki, szum kolejnych pomieszczeń w łodzi podwodnej, odgłosy silników i maszyn. Jednym z urządzeń, które słyszymy w Delfinie, jest szafa grająca, która stoi w mesie załogi. Grzegorz Gutkowski stwierdził, że mogło być to właśnie country.
Zwrócił się zatem znajomego muzyka z Nashville (mieszkającego od kilku lat w Polsce) z prośbą o udostępnienie kilku numerów. Z czasem pomysł ewoluował - stanęło na tym, że Matt zgodził się specjalnie dla ekipy napisać dwie piosenki: jedną szybką, puszczaną marynarzom rano w ramach pobudki, i drugą wolniejszą, nostalgiczną.
"Stacja arktyczna Zebra" to kolejny artystyczny sukces Audioteki pod postacią ponad 10 godzin jakościowego słuchowiska. Warto sprawdzić, bo działa właściwie na każdej płaszczyźnie.
Z twórczością Alistaira MacLeana pierwszy raz zetknąłem się - jak pewnie większość moich rówieśników - na początku lat 90., w okresie eksplozji popularności autora w Polsce. Wtedy jednak nie miałem okazji przeczytać "Zebry". Kiedy się za nią zabrałem w ramach przygotowań do realizacji audiobooka, zwróciłem uwagę, że ta powieść - mimo że została napisana w latach 60. i opowiada o tamtym okresie - nie zestarzała się, wciąż znakomicie się ją czyta. Jest intensywna, pełna napięcia, cały czas coś się dzieje. Ale to "dzianie się" dotyczy nie tylko warstwy fabularnej.
- podkreśla wierność oryginałowi reżyser.
"Zebra" jest również bardzo bogata od strony dźwiękowej, co dla nas przy realizacji słuchowiska miało ogromne znaczenie. MacLean dość precyzyjnie opisuje najróżniejsze zjawiska dźwiękowe zarówno wewnątrz łodzi podwodnej, jak też na otwartym morzu czy na lodach Arktyki. To z jednej strony pomogło nam przy kreowaniu jego świata w formie audio, ale z drugiej - sprawiło, że mieliśmy mniejszą dowolność i musieliśmy się bardzo pilnować, żeby nie odbiegać zbyt daleko od "instrukcji" autora
