Najlepsze horrory. Wybraliśmy 31 kultowych filmów

Od klasyków takich jak "Egzorcysta" po nowoczesne dzieła jak "Hereditary", każdy miłośnik grozy znajdzie tu coś dla siebie. Nasza redakcja zebrała i opisała najciekawsze i (naszym zdaniem) najlepsze filmy grozy wszech czasów. Dla porządku ustawiliśmy je od najgorszego do najlepszego, korzystając z listy IMDB.

Fabuła produkcji „Tropiciele mogił” skupia się na Lansie Prestonie, który wraz ze swoją ekipą łowców duchów kręci telewizyjne reality show „Grave Encounters”. W kolejnym odcinku Lance postanawia odwiedzić opuszczony szpital psychiatryczny w Collingwood, gdzie dochodzi do niewyjaśnionych zjawisk. Aby sprawdzić, czy miejsce rzeczywiście jest nawiedzone, gospodarz formatu wraz z ekipą decyduje się zamknąć w budynku na jedną noc, aby uwiecznić na kamerze paranormalne zjawiska. Prędko okazuje się, że gmach szpitala zamieszkują zjawy jego byłych pacjentów, które nie zamierzają wypuścić Lance’a i jego kolegów z ich mrocznej posiadłości.

Debiut reżyserski Briana Yuzny należy do... najdziwniejszych, najodważniejszych i najbardziej odjechanych w historii kina grozy. „Society” to satyra na wyższą klasę społeczną, podana w formie body horroru. Dzięki wspaniałym i niestarzejącym się efektom specjalnym Screaming Mad George'a finałowa orgia snobów złotymi zgłoskami wyryje wam się w pamięci. Będzie was prześladować za dnia i śnić się po nocach.

W pewnym domu wydarzyła się tragedia - mężczyzna zamordował swoją żonę i wkrótce po tym sam popełnił samobójstwo. Nigdy nie wyszło na jaw, co stało się z jego sześcioletnim synem. Jakiś czas później wolontariuszka Nishina Rika przypadkowo odwiedza posiadłość. Zauważa w niej małego chłopca, który po chwili znika. Kiedy członkowie jej rodziny zaczynają po kolei umierać, dziewczyna zdaje sobie sprawę, że ciążąca nad domem klątwa jest prawdziwa.

Bohaterem filmu „Sinister” jest Ellison, autor powieści sensacyjnych, który wraz z rodziną wprowadza się do domu na przedmieściach. Podczas przeprowadzki znajduje na strychu taśmy nakręcone przez poprzednich mieszkańców posiadłości. Nie są to jednak miłe wspomnienia - kroniki filmowe przedstawiają zapis ich życia i śmierci. Kiedy okazuje się, że wszystkie zbrodnie mają coś wspólnego, Ellison postanawia rozwiązać zagadkę. Zło zapisane na nagraniach staje się jednak rzeczywistością, a rodzinie Oswaltów zaczyna zagrażać śmiertlene niebezpieczeństwo.

Film „1408”, adaptacja opowiadania Stephena Kinga, skupia się na znanym pisarzu, Mike’u Enslinie. Mike jest autorem wielu bestsellerów, które podważają obecność zjawisk paranormalnych - wierzy jedynie w to, co zobaczy na własne oczy. Kiedy pisarz rozpoczyna swój ostatni projekt, „Dziesięć nocy w pokojach hotelowych nawiedzanych przez duchy”, wynajmuje cieszący się złą sławą apartament w Dolphin Hotel. Mimo ostrzeżeń dyrektora hotelu, Mike postanawia spędzić noc w pustym od lat pokoju.

Mówiło się o nim, że to najstraszniejszy horror świata. To kwestia subiektywna i pewnie, gdybyśmy tak napisali, to spadłoby na nas sporo krytyki. Faktem jest jednak, że ten australijsko-kanadyjski horror potrafi podnieść ciśnienie. Nie chodzi jednak o wielką grozę, ale o pomysłowość wizualną. Reżyserka Jennifer Kent ma niesamowitą wyobraźnię do kreatywnego straszenia. Dla porządku, przypomnijmy fabułę: Samotna matka zbiera siły po śmierci męża. Pewnego dnia czyta swojemu dziecku niepokojącą książkę, w której mieszka demon.

Gdyby Lovecraft żył dzisiaj, oglądałby „Nope”. To film, w którym groza przeplata się z tematami społecznymi. Najważniejsza jest jednak konfrontacja z wielkim złem, które czai się na bohaterów. Jest ono tak wielkie, groźne, że niemalże nieosiągalne. Potężna kosmiczna groza to jednak jedynie część problemów bohaterów. Niektórzy z nich będą musieli poradzić sobie również z dawną traumą, a przy okazji, widzowie będą mogli zobaczyć genialną i ostrą krytykę Hollywood.

Cenobici mają wam do pokazania wspaniałe widoki. Tak przynajmniej twierdzą, ale nie można im wierzyć. W rzeczywistości bowiem każdemu, kto zdecyduje się otworzyć kostkę-łamigłówkę, zaserwują jego największy cielesny koszmar. To prawdziwi sadyści, przebrani za kapłanów ciała. Bo „Hellraiser” to trochę melodramat rodzinny, trochę film o nawiedzonym domu, trochę kryminał i w całości body horror, który udowadnia, że ból i przyjemność oddziela cienka granica.

Akcja filmu „Czarownica: Bajka ludowa z Nowej Anglii” rozgrywa się w 1630 r. i skupia się na rodzinie farmera, który wraz z żoną i piątką dzieci decyduje się opuścić plantację. Wszyscy udają się do położonego na uboczu gospodarstwa, gdzie zaczyna dochodzić do niepokojących wydarzeń związanych z nieprzyjaznymi zwierzętami i niszczejącymi plonami, a także zniknięciem dziecka i opętaniem. Oskarżenia prędko padają na nastoletnią Tomasin, która zaprzecza, by mogła używać czarów. Kiedy sytuacja staje się coraz bardziej napięta, rodzina zostaje poddana ciężkiej próbie.

Pewnej nocy fotograf Tun oraz jego dziewczyna Jane wracają samochodem z przyjęcia i potrącają dziewczynę. Para nie udziela pomocy poszkodowanej i ucieka z miejsca wypadku, nie wiedząc, że ich życie już nigdy nie będzie takie same. W związku z wydarzeniem, Jane nocami dręczą koszmary, z kolei Tun zaczyna dostrzegać na swoich zdjęciach widma dziwnych postaci. Kiedy najbliżsi przyjaciele głównych bohaterów zaczynają ginąć, para orientuje się, że musi rozwiązać tę krwawą zagadkę, zanim śmierć dopadnie ich samych.

Produkcja „Midsommar. W biały dzień” skupia się na Dani i Christianie, parze, której niezbyt układa się w związku. Kiedy oboje są już blisko rozstania, rodzinna tragedia niespodziewanie zbliża ich do siebie, a dziewczyna postanawia dołączyć do partnera i jego znajomych w wyprawie na północ Skandynawii. W maleńkiej wiosce obchodzone jest wówczas prastare święto zwane letnim przesileniem. I choć z początku wszystko wygląda jak typowa, wakacyjna wycieczka, w krainie niezachodzącego słońca zaczynają dziać się niepokojące obrzędy.

Adaptacja powieści Ryu Murakamiego z 1999 r. w reżyserii Takashiego Miike. Tak, tego Miike, który słynie z kina ultrabrutalnego i drążącego tabu. „Audition” to bodaj najbardziej chwalony obraz twórcy. Słusznie. To opowieść o wdowcu, który próbuje znaleźć nową życiową partnerkę, w związku z czym organizuje specjalny casting. Początkowo fabuła rozwija się jak melodramat, ale z czasem - w ostatnich 30 minutach - gwałtownie zmienia ton, przeradzając się w krwawy psychologiczny horror. Dzieło eksploruje mroczne zakamarki ludzkiej psychiki i obsesji. Jedną z najbardziej kontrowersyjnych sekwencji, która zapisała się krwawymi zgłoskami w historii kina, jest scena tor

Gdyby dało się wskrzeszać reżyserów, chcielibyśmy, aby do żywych powrócił Stuart Gordon. Choćby na chwilę, żeby zrealizował kolejny horror na podstawie prozy H.P. Lovecrafta. Jeśli nie widzieliście jego szalonych adaptacji twórczości Samotnika z Providence, nie wiecie, co to kinowa frajda. Najlepszym dowodem na prawdziwość tego stwierdzenia jest właśnie „Reanimator”. Ta produkcja ocieka nie tylko krwią, ale też – a raczej przede wszystkim – ironią i czarnym humorem. Dzieją się w niej rzeczy, które nie przyszłyby wam do głowy nawet w najśmielszych snach.

„Niech żyje nowe ciało” – pada kilkukrotnie z ekranu. W „Videodrome” David Cronenberg implementuje widzom wszystkie swoje fiksacje i obsesje. Ciało staje się tu plastyczne. Pełni rolę obiektu agresji i przemocy, ale znarkotyzowane telewizją i sadystycznymi wizjami okazuje się też podatne na zmiany i ewolucje. Do dzisiaj ogląda się to z taką samą fascynacją, jak niegdyś VHS-y z magnetowidu.

Obecność „Opętania” na tej liście raczej nikogo nie dziwi - ba, najbardziej prestiżowe rankingi z całego świata często nazywają go jednym z najlepszych (a ostatnio nawet najlepszym!) horrorów w historii. I trudno się dziwić: Andrzej Żuławski stworzył film intensywny, wręcz gorączkowy, miksujący formy filmowej ekspresji, skomplikowany (ale w sposób, który nie frustruje, a imponuje mnogością możliwych interpretacji), niewygodny, celowo przeszarżowany i przesadzony. I po dziś obłędnie wyglądający. Taka energia w kinie to rzadkość - „Opętanie” to czyste szaleństwo, pod każdym względem. Majstersztyk, który wykańcza, ale nie wychodzi z głowy długo po seansie. To znaczy: nigdy. 

Horror jest o tyle straszny, o ile nie spodziewamy się zagrożenia. Tu zagrożenie jest realne i mocno powiązane z osobistą stratą. Horror Ariego Astera opowiada o rodzinie Grahamów. Po śmierci seniorki rodu okazuje się, że familię zaczynają spotykać bardzo dziwne zjawiska. Niestety, mroczne dziedzictwo, jakie ciąży nad rodziną, nie pozwoli im spać spokojnie.

Umówmy się, że ten horror już nie straszy, a być może nigdy nie straszył nikogo innego poza dziećmi. Jednak cały czas jako familijna komedia z elementami infantylne grozy, sprawdza się świetnie. To przyjazna, ciepła i przede wszystkim bardzo zabawna historia. Bez dwóch zdań obie części „Gremlinów” mogłyby stać się takim samym symbolem Świąt, jakim jest „Kevin sam w domu”.

Dwóch latarników na małej wysepce odciętej sztormem od reszty świata. Alkohol, samotność, zwidy, obłęd. Eggers stworzył obraz niezwykły: doskonały reżysersko i - całościowo - formalnie, nieoczywisty, pełen znaczeń, obłędnych dialogów i wybitnego aktorstwa. Pojedynek Dafoe z Pattinsonem to sztuka, jakiej na dużej ekranie nie ogląda się często - mowa o jednych z najlepszych występów dekady. Dzieło sztuki, które rozumie sedno opowieści Lovecrafta jak mało które. Tego trzeba doświadczyć.

Klasyczny horror na podstawie prozy Stephena Kinga. Brian De Palma zekranizował książkę zaledwie dwa lata po jej wydaniu. Niemal od razu oba dzieła stały się kultowe. Wszystko to za sprawą dość typowej fabuły Kinga, łączącej ze sobą tajemnicę, fantastyczne elementy, grozę i równie ważne – wątki społeczne. To właśnie z tego filmu pochodzą kultowe obrazy dziewczyny zalanej krwią, która co jakiś czas przetaczają się przez internet.

Gdy mówi się o filmach kultowych, ogólnie, nie tylko horrorach, nigdy nie można pominąć „Rocky Horror Picture Show”. Właściwie pod hasłem „film kultowy” w słowniku powinien się znajdować pochodzący z niego kadr. Produkcja była klapą w regularnej dystrybucji. Właściciel jednego z amerykańskich kin wpadł jednak na pomysł, aby puścić ją o północy. Na organizowane w ten sposób pokazy zaczęło przychodzić coraz więcej osób. Wchodzili w interakcje z bohaterami, krzyczeli do nich, śpiewali z nimi, a nawet tańczyli. Robią to zresztą do dzisiaj. Tak, w Stanach Zjednoczonych tytuł ten od kilku dekad można oglądać na wielkim ekranie.

Nieśmiertelny grindhouse'owy klasyk Tobe'a Hoopera. Choć tytuł bywa obiektem żartów, podczas seansu nikomu do śmiechu nie jest. Reżyser zabiera nas na południe Stanów Zjednoczonych, gdzie zwariowana rodzinka znęca się nad przyjezdnymi hipisami. I, wow! Ależ oni mają wyobraźnię. Nie da się jednak sprowadzić tego filmu do samej przemocy. Walor szoku jest w nim oczywiście obecny, ale najbardziej uwodzi duszny klimat i umiejętność budowania napięcia. Pomimo upływu lat, produkcja ani trochę się nie zestarzała. Do dzisiaj ogląda się ją z otwartą szczęką. Uważajcie, żeby wam nie odpadła!

Ta seria to prawdziwy fenomen. Nie tylko dlatego, że lepszych meta-horrorów to ze świecą szukać - rzecz w tym, że cykl liczy już sześć odsłon, a tylko jedna z nich rozczarowuje. Wes Craven i jego następcy wspaniale łączą ze sobą ironię z wielką, cieplutką miłością do całego gatunku, wszystkich jego uroków i przywar. Dekonstruują i hołdują, śmieszą i straszą, parodiują i emocjonują. Wielkie serce, wizjonerstwo, kinofilia, ponadprzeciętne reżyserskie i scenopisarskie umiejętności. Kocham całym sercem. 

„Omen” to jeden z tych horrorów, które filmowcy co kilka lat próbują odtwarzać, przerabiać na nową modłę. To zwykle skazane jest porażkę, bo „Omen” 1976 roku jest naprawdę wyjątkowy. To produkcja tak subtelna i tak kostyczna w swojej grozie, że trudno znaleźć drugi, tak wypełniony klimatem film grozy. No i temat – pewnego dnia na świat przychodzi potomek samego Szatana i trafia w do rodziny amerykańskiego ambasadora, aby w przyszłości stać się człowiekiem bardzo wpływowym. To ponadczasowa historia.

Najlepszy film Petera Jacksona (czy właśnie wydałem na siebie wyrok?) powstał blisko dwie dekady przed „Władcą Pierścieni” i posiada jedną z najbardziej „krwawych” (znaczy: wykorzystujących sztuczną krew w przesadny, cudownie campowy sposób) scen w historii kina. Przy całym swoim kiczu, scenach gore i zombie jest też dziełem bardzo humanistycznym (serio): inteligentnie napisaną opowieścią o przepracowywaniu bolesnej traumy, kreatywną, wybitnie zainscenizowaną, samoświadomą. Ideał kina klasy B. 

„The Wicker Man” to horror, który straszy tylko nastrojem i to wystarcza. Fabuła zabiera widzów na odizolowaną od świata wyspę. Przybywa tam brytyjski policjant, który poszukuje zaginionej dziewczynki. Na miejscu okazuje się, iż wszyscy mieszańcy wyznają jakąś pogańską, bliską natury religię.

Niby sequel, a tak naprawdę remake. Cudowny remake, dodam - taki, który wszystko robi lepiej. Cały ten okultyzm staje się nareszcie esencjonalny i odklejony zarazem, a humor zdejmuje nogę z hamulca. Raimi miał więcej pieniędzy i mógł być w pełni sobą - olać wszelkie zasady, oddać się swojej pełnej obłędy kreatywności, zaszaleć z pomysłami (piła zamiast ręki to tylko wisienka na pysznym torcie), zanurzyć się w głupawym absurdzie. I nie mieć absolutnie nic więcej do powiedzenia. Groovy!

Niskobudżetowy (mowa o jakichś 300 tys. dol) film grozy w reżyserii Johna Carpentera to wciąż jeden z najbardziej skutecznych horrorów w historii. Reżyser - choć był to dopiero jego trzeci pełnometrażowy obraz - opanował w stopniu mistrzowskim operowanie najprostszymi środkami wyrazu w taki sposób, by zbudować gęstą atmosferę, zaniepokoić. Tym samym przetarł wiele szlaków (m.in. używając wczesnej wersji Steadicamu); wyszło mu tak dobrze, że błyskawicznie awansował w oczach innych wzorujących się na nim twórcom tego typu kina. Co więcej, wzbogacił rodzący się slasher o final girl z inteligencją i charakterem. „Halloween” to arcydzieło operowania prostotom z wybitnym motywem muzycznym, który wżera się w mózgi.

To właśnie z tego filmu pochodzi scena, którą sam Stephen King zaliczył do najstraszniejszych w historii gatunku. Oto obraz przełomowy, który przerażał, ale miał też coś do powiedzenia na temat podziałów rasowych czy niepokojów epoki wietnamskiej. Prekursor opowieści o zombie i takich, które zostawiają ludzi z wrogim nastawieniem wobec siebie nawzajem. Kilka rozwiązań może rozbawić współczesnego widza, ale gwarantuję, że całość starzeje się z wielką klasą.

Absolutny klasyk, który niegdyś sprawiał, że widzom robiło się słabo podczas seansu. Ten horror wyznaczył drogę, którą do dzisiaj podążają kolejni twórcy filmów o opętaniach. Proste triki, praktyczne efekty specjalne i wielka kreatywność zmarłego w ubiegłym roku Williama Friedkina sprawiły, że produkcja wciąż jest niedoścignionym wzorem gatunku i ciągle umieszcza się ją na kolejnych listach najlepszych produkcji grozy w historii kina. Również na tej.

W 1982 roku widzowie nie chcieli tego filmu oglądać. Woleli „E.T.”. W końcu czasy były ciężkie i potrzebowali trochę rozluźnienia, a „Coś” oferuje jego całkowite przeciwieństwo. To film, który zgniata dusznym, paranoicznym klimatem. Akcja cały czas się zagęszcza, aż w końcu zaczyna przytłaczać i mrozić krew w żyłach. Nie można wierzyć nikomu, kto twierdzi, że nie jest to arcydzieło kina grozy.

45 lat na karku, a wciąż robi piorunujące wrażenie reżyserią Ridleya Scotta. Ten obraz rzyga klimatem, szczuje, prześladuje widza niemal tak uporczywie, jak swoich bohaterów. Okej, niekompetencja załogi po dziś dzień irytuje (choć można powiedzieć, że to znak rozpoznawczy serii - dopiero przy „Romulusie” możemy mówić o nieco bystrzejszej ekipie), ale poza tym gra tu dosłownie wszystko. Nawet ksenomorfy wciąż prezentują się odrażająco. O tym, jak przełomowy był dla kinowego feminizmu, nawet nie wspominam.

Zapoznaj się z innymi TOP-kami na łamach Spider's Web: