Jaki wpływ mają Gwiezdne wojny na kariery aktorów, będących częścią tego uniwersum?

Jak wszyscy wiemy Star Wars, praktycznie z miejsca, stało się jedną z najpopularniejszych marek wszech czasów. Cała saga zarobiła miliardy dolarów z samej tylko dystrybucji kinowej (o wszelkich pozafilmowych franczyzach związanych z Gwiezdnymi wojnami już nie wspominam. Ze swoich postaci uczyniła obiekty kultu milionów fanów na całym świecie, a z aktorów wcielających się w te postaci uczyniła gwiazdy. Ale nie takie klasyczne gwiazdy.

Najgorzej mieli aktorzy z pierwszej, klasycznej trylogii Gwiezdnych wojen. Szał nowości i przecierania nowych szlaków w kinie rozrywkowym sprawił, że Luke Skywalker, Han Solo, Księżniczka Leia, Darth Vader czy Ben Kenobi stali się autonomicznymi bytami w masowej wyobraźni, żyjącymi własnym życiem. Mark Hamill, Carrie Fisher czy nawet legendarny Alec Guinness stali się co najwyżej nośnikami czy wręcz inkubatorami tych bohaterów.

Jedynie Harrisonowi Fordowi udało się (i to ze zwielokrotnioną skutecznością), wyłamać z klątwy chyba za wszystkich innych aktorów. Ten zrobił oszałamiającą karierę zarówno w dramatach i filmach akcji. W tym wziął przecież udział w drugiej przebojowej franczyzie, czyli Indianie Jonesie.

Dopiero przy okazji Przebudzenia Mocy wróciło większe zainteresowanie świata i mediów skierowane w ich stronę. Jednak ponownie dotyczyło ono postaci Luke’a i Lei. Kiedy po 16 latach na ekrany kin powróciły Gwiezdne wojny w postaci trylogii prequeli podejście do obsady było zgoła inne.

Nie zatrudniono jako odtwórców głównych rol, jak przy oryginalnych Star Wars, debiutantów bądź początkujących aktorów, o których nikt wcześniej nie słyszał. Zamiast tego sięgnięto po świetnych aktorów z niemałym dorobkiem i przeważnie związanych wcześniej z ambitniejszymi produkcjami.

Oczywiście udział w prequelach pomógł zrobić z nich megagwiazdy znane na całym świecie, ale nie są oni aktorami skupionymi na pogoni za popularnością. Co ciekawe, udział w Gwiezdnych wojnach w ich przypadku nie miał, tak na dobrą sprawę, większego wpływu na ich dalszą karierę.

Gdy trylogia prequeli dobiegła końca w 2005 roku, wraz z Zemstą Sithów, każde z nich powróciło na wcześniej obraną ścieżkę kariery, dalej grając w ambitniejszych, mniej bądź bardziej niszowych, filmach, raczej nie wracając już do wielkich widowisk. Portman zahaczyła jeszcze po drodze o uniwersum Marvela, grając obiekt miłosny w dwóch pierwszych "Thorach". McGregor również co jakiś czas dostawał propozycje w komercyjnych filmach. Liam Neeson na stare lata został gwiazdą kina akcji, ale Gwiezdne wojny nie odegrały w tym kontekście większej roli.

Patrząc jeszcze na resztę obsady prequeli, ani Jake Lloyd wcielający się (całkiem udanie) w młodego Anakina Skywalkera ani Ray Park, grający jedną z nielicznych postaci z epizodów I-III, które stały się kultowe, czyli Dartha Maula, wielkich karier nie zrobili. Ray Park wprawdzie dostał parę propozycji kaskaderskich oraz epizodycznych ról (zagrał m. in. Toada w pierwszych "X-Menach"), ale niedługo potem słuch o nim zaginął.

Także wcielający się starszego Anakina, do bólu drewniany Hayden Christensen, nie ostał się w Hollywood. Choć akurat w jego przypadku to całkiem uzasadniona decyzja.

W obsadzie Przebudzenia Mocy znaleźli się więc i debiutanci (Daisy Ridley), i początkujący aktorzy z niewielkim dorobkiem (John Boyega) jak i ambitne młode gwiazdy kina niezależnego (Adam Driver, Oscar Isaac czy Domhnall Gleeson). I trudno przewidzieć, jak potoczą się losy początkujących gwiazd, czyli Daisy Ridley i Johna Boyegi.

Ridley, która weszła od razu na najgłębszą z możliwych wodę (Przebudzenie Mocy to jej pierwszy film) na dobrą sprawę, pomiędzy epizodem VII a VIII zagrała jedynie jedną z wielu postaci w nowej wersji Morderstwa w Orient Expressie. Film nawet nieźle sobie radzi w kinach, ale nie sposób nazwać go wielkim przebojem.

John Boyega jeszcze przed Przebudzeniem Mocy zagrał w Ataku na dzielnicę. To film, który w pewnych kręgach stał się dość popularny, ale mimo wszystko to raczej niszowa produkcja. Poza tym zagrał w dramacie Detroit, który premierę w USA miał w 2017 roku, oraz w The Circle. Krąg, który stał się sporą klapą, a po Ostatnim Jedi zobaczymy go w sequelu Pacific Rim.

Driver, Isaac czy Gleeson są w lepszej sytuacji o tyle, że podobnie jak w przypadku McGregora i Neesona, dość świadomie zbudowali oni swoje kariery jeszcze przed Gwiezdnymi wojnami. Po zakończeniu trylogii będą mogli powrócić do kręcenia bardziej niszowych produkcji.

Adam Driver z tej całej trójki był chyba najbardziej znany. Jego kariera złapała wiatru w żagle niedługo po tym, jak zadebiutował w kinie (w filmie J. Edgar). Serial Dziewczyny sprawił, że stał się on bożyszczem całkiem niemałej grupy fanów produkcji HBO z Leną Dunham.

Po nim i po Oscarze Isaacu najbardziej widać, że Gwiezdne wojny pozostaną raczej bez wpływu na ich kariery, gdyż znajdują się oni w zupełnie innej stratosferze. Driver pomiędzy Przebudzeniem Mocy a Ostatnim Jedi zagrał u Jima Jarmuscha w Patersonie oraz u samego Martina Scorsese w Milczeniu. Oscar Isaac z kolei u George’a Clooneya w Suburbiconie, a za kilka miesięcy zobaczymy go w Unicestwieniu Alexa Garlanda.

Na dobrą sprawę niełatwo jest przewidzieć, jak potoczą się losy Daisy i Johna. Dziś w sumie kino rozrywkowe (i w ogóle kino) wygląda inaczej niż w 1977 roku. Być może oboje zostaną jakoś sensownie wyeksploatowani. Sytuacja Ridley przypomina mi trochę Keirę Knightley, która zaczęła od Piratów z Karaibów, potem zagrała w paru komediach i filmach kostiumowych, po czym po 30-tce jej kariera trochę podupadła.

Ale to obecnie wróżenie z fusów. Pozostaje nam czekać na premierę Ostatniego Jedi, a potem IX epizodu Gwiezdnych wojen i zobaczyć, jak potoczą się losy aktorów występujących w gwiezdnej sadze.

Na pewno jest to dość specyficzna seria. Potrafi zwabić do siebie aktorów ze wszystkich pokoleń i gatunków, ale też dość niewdzięcznie się z nimi obejść. Domyślam się, że sama praca na planie tej machiny jest wartościowym doświadczeniem dla każdego aktora. Natomiast traktowanie Star Wars jako trampoliny do sławy to dość ryzykowne przedsięwzięcie.