11 filmów o 11 wielkich Polakach. Wybraliśmy tylko te dobre
11 listopada to jeden z najważniejszych dni w Polsce - obchodzone jest wówczas Święto Niepodległości. W swojej historii, tej dawnej i tej współczesnej, mieliśmy do czynienia z wieloma postaciami, które są ważne dla naszego kraju i zasłużone w różnych sferach - sportu, życia społecznego, kultury. Oto zestawienie 11 najlepszych filmów o Polakach, którzy zasłużyli na miano wielkich.
Nie ulega wątpliwości, że polskie społeczeństwo jest zdominowane przez najróżniejsze podziały. Jest jednak coś, co często potrafi łączyć - szacunek do autorytetów, ludzi, którzy poprzez swoją wiedzę, fachowość, dorobek, charyzmę, czyny lub talent, stają się w oczach opinii publicznej ważni, a z czasem rzeczywiście określa się ich jako wielkich. Postanowiłem wybrać 11 najlepszych polskich filmów biograficznych, które pokazują ich życiorysy.
Filmy o wielkich Polakach - TOP 11
11. Bo we mnie jest seks
- Rok produkcji: 2021
- Czas trwania: 105 minut
- Reżyser: Katarzyna Klimkiewicz
- Obsada: Maria Dębska, Leszek Lichota, Krzysztof Zalewski
Nie ma chyba Polaka, którego kwiecie wieku przypadało na lata 60. XX wieku i nie kochał się w Kalinie Jędrusik. Polska aktorka i piosenkarka cieszyła się niezwykłą popularnością, miała opinię największej seksbomby PRL, polskiej Marilyn Monroe i czołowej skandalistki. Jędrusik (udana kreacja Marii Dębskiej) żyła również w jednym domu z mężem, Stanisławem Dygatem (elegancki Lichota) i akceptowanym przez niego kochankiem Luckiem (Zalewski), stojąc swoim wizerunkiem i zachowaniem w kontrze do promowanej pruderii. Film Klimkiewicz jest historią wzlotów i upadków Jędrusik, jej obecności na salonach, a także skomplikowanego życia osobistego.
10. Karol. Człowiek, który został papieżem
- Rok produkcji: 2005
- Czas trwania: 186 minut
- Reżyser: Giacomo Battiato
- Obsada: Piotr Adamczyk, Raoul Bova, Małgorzata Bela, Lech Mackiewicz
Skoro jest mowa o wielkich Polakach, nie mogło zabraknąć największego - samego Jana Pawła II. Wojtyła doczekał się potężnej metrażem - choć podzielonej na dwuodcinkowy film - biografii (aż trzy godziny), ale umówmy się - skrócenie go byłoby zapewne błędem, skutkującym pominięciem pewnych wątków. Giacomo Battiato podjął się nie lada wyzwania i ukazał życie przyszłego papieża od czasów jego młodości do momentu, gdy zostaje wybrany głową Kościoła. Prawdopodobnie najsłynniejsza rola Piotra Adamczyka w karierze.
9. Chopin, Chopin!
- Rok produkcji: 2025
- Czas trwania: 133 minuty
- Reżyser: Michał Kwieciński
- Obsada: Eryk Kulm jr, Victor Meutelet, Lambert Wilson, Karolina Gruszka
W kinach jeszcze można dorwać bilety na seans o innym Polaku, który zyskał za granicą uwielbienie (w którego zresztą również wcielał się Adamczyk!). Michał Kwieciński przeniósł na duży ekran losy Fryderyka Chopina, wybitnego pianisty i kompozytora, emigranta, który przedwcześnie odszedł z tego świata. Ten film proponuje inną perspektywę - skupia się na Chopinie jako duszy towarzystwa, hulace, lekkoduchu, który otrzymuje śmiertelną diagnozę i od tego momentu musi przewartościować swoje życie.
8. Sztuka kochania. Historia Michaliny Wisłockiej
- Rok produkcji: 2017
- Czas trwania: 117 minut
- Reżyser: Maria Sadowska
- Obsada: Magdalena Boczarska, Eryk Lubos, Piotr Adamczyk
Marii Sadowskiej dość rzadko udawały się dotychczasowe reżyserskie przygody, ale jest pewien wyjątek w postaci biografii Michaliny WIsłockiej. To niewątpliwie jedna z najważniejszych postaci polskiego życia społecznego drugiej połowy XX wieku - lekarka i ginekolożka, która zasłynęła swoim popularnonaukowym poradnikiem seksuologicznym zatytułowanym "Sztuka kochania". To on zapoczątkował większą otwartość w sprawach seksu w Polsce, w znaczący sposób przyczynił się do przełamania długotrwałego tabu. W tytułową bohaterkę z brawurą wcieliła się Magdalena Boczarska.
7. Najlepszy
- Rok produkcji: 2017
- Czas trwania: 110 minut
- Reżyser: Łukasz Palkowski
- Obsada: Jakub Gierszał, Arkadiusz Jakubik, Kamila Kamińska
Jerzy Górski, do czasu premiery filmu, był dla mnie postacią kompletnie anonimową. A przecież to mistrz świata w podwójnym Ironmanie z 1990 roku! "Najlepszy" w reżyserii Palkowskiego nie wygładza życiorysu swojego bohatera, który przez długie lata przed zdobyciem tytułu czempiona zmagał się z uzależnieniem od narkotyków. Film niewątpliwie ma swoje wady, ale warto dać mu szansę chociażby ze względu na znakomitą kreację Jakuba Gierszała, wcielającego się w główną rolę.
6. Żeby nie było śladów
- Rok produkcji: 2021
- Czas trwania: 160 minut
- Reżyser: Jan P. Matuszyński
- Obsada: Tomasz Ziętek, Sandra Korzeniak, Jacek Braciak, Agnieszka Grochowska
Matuszyński od dawna cementuje swoją pozycję na polskiej scenie jako jeden z najciekawszych reżyserów. W 2021 roku światło dzienne ujrzał film inspirowany reportażem Cezarego Łazarewicza, odtwarzający przebieg wydarzeń związanych z tragiczną śmiercią Grzegorza Przemyka. Młody, świeżo upieczony maturzysta został w 1983 roku zatrzymany, skatowany przez Milicję Obywatelską, czego skutkiem była jego śmierć. Fabuła koncentruje się na Jurku Popielu (świetny Ziętek), koledze Przemyka. Film pokazano na festiwalu w Wenecji, został również polskim reprezentantem w walce o oscarową nominację, jednak nie znalazł się w czołowej piątce.
5. Kulej. Dwie strony medalu
- Rok produkcji: 2024
- Czas trwania: 139 minut
- Reżyser: Xawery Żuławski
- Obsada: Tomasz Włosok, Tomasz Kot, Michalina Olszańska, Konrad Eleryk, Bartosz Gelner
Biorąc pod uwagę dotychczasowy dorobek Xawerego Żuławskiego, niekoniecznie kleiła mi się wizja tworzenia przez tego reżysera kina biograficznego. A jednak: wziął on na warsztat lata 1964-68, a film rozpoczyna się zdobyciem przez Jerzego Kuleja (fenomenalny Tomasz Włosok) złotego medalu na igrzyskach w Tokio. Żuławski nie obala wielkości Kuleja, docenia jego sportowy talent, ale nie ucieka również od burzliwych momentów jego życia, takich jak sypiące się małżeństwo czy alkoholizm. Bardzo energicznie poprowadzony film, któremu może nieco daleko jeszcze do miana polskiego "Wściekłego byka", ale nie jest to kosmiczna odległość.
4. Ostatnia rodzina
- Rok produkcji: 2016
- Czas trwania: 124 minuty
- Reżyser: Jan P. Matuszyński
- Obsada: Andrzej Seweryn, Dawid Ogrodnik, Aleksandra Konieczna
Kolejny filmowy dowód niezwykłej reżyserskiej sprawności ponownie goszczącego w tym zestawieniu Jana P. Matuszyńskiego. Twórca stworzył dzieło niezwykle kameralne, osobiste, intymny portret rodziny i jej członków: przede wszystkim będącego jednym z najważniejszych polskich malarzy Zdzisława oraz Tomasza - syna artysty pogrążającego się w autodestrukcji. Mocny, mroczny, jednocześnie pełen wewnętrznej miłosći film, który potwierdza, że Andrzej Seweryn i Dawid Ogrodnik to aktorski duet, który nigdy nie powinien się rozstawać na ekranie.
3. Jack Strong
- Rok produkcji: 2014
- Czas trwania: 128 minut
- Reżyser: Władysław Pasikowski
- Obsada: Marcin Dorociński, Patrick Wilson, Maja Ostaszewska, Dagmara Dominczyk
Podium otwiera nie kto inny jak Władysław Pasikowski - spec w dziedzinie mocnego, "twardego" kina, który jedenaście lat temu zaserwował nam jeden z najlepszych thrillerów w historii polskiego kina XXI wieku. "Jack Strong" jest oparty na autentycznych wydarzeniach związanych z agenturalną działalnością Ryszarda Kuklińskiego (Dorociński), który odkrywa przerażającą prawdę, a z czasem decyduje się na niezwykle ryzykowną współpracę z Zachodem polegającą na przekazywaniu informacji o planach wojskowych Sowietów.
2. Bogowie
- Rok produkcji: 2014
- Czas trwania: 120 minut
- Reżyser: Łukasz Palkowski
- Obsada: Tomasz Kot, Piotr Głowacki, Magdalena Czerwińska
Parafrazując słynne zdanie - do dwóch Palkowskich sztuka. Reżyser zasłynął w polskim kinie kilkoma tytułami, ale jest jeden, który wybija się najmocniej - oczywiście mowa o "Bogach". Bohaterem tego filmu jest Zbigniew Religa - lekarz, który 40 lat temu przeprowadził pierwszą w historii Polski udaną transplantację serca. Nie ma wątpliwości, że Tomasz Kot urodził się do tej roli - on nie grał Religi, on nim był w całej rozciągłości - zarówno jako geniusz w swoim fachu, jak i portretując jego słabości czy mroczniejsze części życiorysu.
1. Pianista
- Rok produkcji: 2002
- Czas trwania: 150 minut
- Reżyser: Roman Polański
- Obsada: Adrien Brody, Thomas Kretschmann, Emilia Fox
Jakkolwiek bym nie myślał o postaci Romana Polańskiego (a myślę bardzo negatywnie), tak ciężko negować tego, że "Pianista" to absolutna czołówka swojego gatunku i prawdopodobnie jeden z najważniejszych filmów w karierze tego reżysera. Polański przeniósł na ekran wspomnienia Władysława Szpilmana - żyjącego w warszawskim getcie wybitnego polskiego pianisty, któremu udaje się uciec z wywózki do obozu zagłady. Próbuje on przeżyć w zniszczonej, okupowanej Warszawie. To właśnie ta rola przyniosła Adrienowi Brody'emu pierwszego Oscara i absolutnie ciężko się temu dziwić. Akademia przyznała statuetki m.in. jeszcze samemu reżyserowi, a jury festiwalu w Cannes obdarowało "Pianistę" Złotą Palmą.
Więcej o filmach przeczytacie na Spider's Web:
- Palikot chciałby zrobić film o sobie. Fantazjuje o De Niro w roli głównej
- Netflix przygotował adaptację klasyki literatury grozy, jakiej jeszcze nie widziałeś
- Kino: premiery listopada 2025. Szykują się wielkie powroty
- Film sci-fi podbija HBO Max. Widzowie kochają go i nienawidzą
- Dom pełen dynamitu: Pentagon atakuje film Netfliksa. Komu wierzyć?
