Najgorsze adaptacje książek: TOP 10 filmów

Mówiąc o adaptacjach filmowych i serialowych, wkraczamy na grząski grunt. Bo, faktycznie, wśród produkcji opartych o popularne powieści znajdują się genialne tytuły, takie jak "Piękny umysł", "Milczenie owiec", "Skazani na Shawshank", "Podziemny krąg" czy "Lot na kukułczym gniazdem", ale niestety nader często mamy do czynienia z produkcjami, o których wolelibyśmy zapomnieć. Mowa głównie o tych, gdzie twórcy zbyt mocno odeszli od materiału źródłowego, kompletnie przeinaczając jego sens. Oto 10 najgorszych adaptacji książek, które dowodzą, że ekranizacje nie zawsze są lepszym wyborem niż powieści.

Film "Pierwszy śnieg" z 2017 r. powstał w oparciu o powieść norweskiego autora kryminałów Jo Nesbo i jest uważany za jedną z najgorszych adaptacji. Dlaczego? Przede wszystkim ze względu na nieprecyzyjne oddanie fabuły powieści i złożoności postaci - podczas gdy książka pełna jest zwrotów akcji, film bardziej skupił się na aspektach wizualnych, aniżeli na budowaniu napięcia i rysu psychologicznego bohaterów. Tomas Alfredson, reżyser "Pierwszego śniegu", stwierdził ponadto, że w trakcie zdjęć pojawiły się problemy w związku z ograniczonym czasem, w związku z czym scenariusz nie został w pełni zrealizowany. Zwracano także uwagę na to, że potencjał obsady nie został w pełni wykorzystany, a Michael Fassbender w roli Harry'ego Hole'a nie przypadł widzom do gustu.

Do najgorszych adaptacji należy również seria filmów "After" (2019-2023), która jest oparta o książki Anny Todd. Skrytykowano przede wszystkim pełną schematów fabułę, w której na próżno było szukać angażujących wątków i rozbudowanych postaci, a także promowanie toksycznej relacji romantycznej. Widzom i krytykom nie przypadła również do gustu gra aktorska, która wypadła bardzo sztucznie, podobnie jak płytkie i pełne banałów dialogi. Ponadto w przypadku "After" wiele kluczowych wątków z powieści zostało wyciętych, co nie zadziałało na korzyść fabuły i rozczarowało fanów serii.

Mimo że film "World War Z" jest przychylnie oceniany przez widzów, nie można powiedzieć o nim, że jest dobrą adaptacją książki - podczas gdy powieść Maxa Brooksa jest napisana w formie zbioru wywiadów i relacji ocalałych z epidemii zombie, produkcja Marka Forstera skupia się wyłącznie na Gerrym Lane, zmieniając wielowątkową narrację w typowy film akcji. Tym samym fabuła została mocno uproszczona właśnie przez to, że skupia się wyłącznie na scenach akcji, a nie na powolnym budowaniu napięcia. Ponadto reżyser całkowicie zignorował książkowe zakończenie, co również nie spodobało się czytelnikom. Głównym zarzutem był jednak brak poruszenia tak ważnych tematów, jakimi były refleksja nad społeczeństwem, polityką i ludzkością w obliczu globalnego kryzysu.

"Ukryta sieć" to film z 2023 r., który jest adaptacją powieści polskiego pisarza Jakuba Szamałka. Jest to pierwsza część trylogii "Ukryta sieć", skupiająca się na niebezpieczeństwach w cyberprzestrzeni, ale przede wszystkim świetny thriller, który czytało się z zapartym tchem. Mimo że film dało się oglądać, a Magdalena Koleśnik w roli Julity Wójcickiej wypadła wspaniale, to twórcy nie dali rady oddać tej mrocznej atmosfery, która jest tak znamienna dla książek Szamałka. W tym przypadku produkcja na tle trylogii wypadła dość blado.

Analogiczne sytuacja miała miejsce w związku z "Wyrwą", filmem kryminalnym w reżyserii Bartosza Konopki na podstawie powieści Wojciecha Chmielarza. Mimo świetnej obsady (Tomasz Kot, Karolina Gruszka, Grzegorz Damięcki, Olga Bołądź), twórcy nie dali rady oddać tego, co w książce było najlepsze. Sama gra aktorska była słaba, a dialogi sztuczne. "Wyrwa" to nie jest najlepsza książka autorstwa Chmielarza, jednak mimo wszystko tam bohaterowie byli lepiej zbudowani, a fabuła bardziej wciągająca niż w przypadku filmu.

Za jedną z najgorszych adaptacji uważany jest także film "Artemis Fowl" z 2020 r., który powstał w oparciu o serię książek Eoina Colfera. Mimo że w adaptacjach często należy skondensować fabułę, produkcji w reżyserii Kennetha Branagha zarzucono drastyczne zmiany, które dotknęły nie tylko samą opowieść, ale również rys psychologiczny postaci, a zwłaszcza charakter Artemisa Fowla. Podczas gdy w książkach główny bohater jest chłodnym i cynicznym młodym geniuszem, film zobrazował go sympatycznego chłopaka, co odebrało mu autentyczności i unikalności. Ten sam problem dotknął magicznych istot oraz antagonisty, co w konsekwencji doprowadziło do tego, że z mrocznej książki zrobił się film familijny. Widzów zdenerwowały również kiepskie efekty specjalne i niejasności fabularne.

Do najgorszych adaptacji można niestety zaliczyć także serial "Wiedźmin". Produkcja odcinkowa Netfliksa to adaptacja prozy Andrzeja Sapkowskiego, którą pokochali czytelnicy, natomiast widzowie - już mniej. Jednym z głównych powodów niepowodzenia "Wiedźmina" było dosyć mocne odstąpienie od materiału źródłowego i wizji Sapkowskiego - podczas seansu można było zaobserwować zmiany w wątkach bohaterów, w tym Yennefer i Ciri, a także kontrowersyjne i pełne sprzeczności zmiany w postaciach (co miało związek również z castingiem). Produkcję odcinkową krytykowano za brak spójności w narracji i nieliniową strukturę fabularną, co niepotrzebnie skomplikowało fabułę. Zagubieni mogli się czuć szczególnie ci widzowie, którzy nie mieli okazji zapoznać się z materiałem źródłowym. Z rozczarowaniem spotkał się także sposób, w jaki został przedstawiony bogaty świat fantasy "Wiedźmina" - według widzów i krytyków potraktowano go bardzo powierzchownie. Burzę wśród fanów wywołało ponadto odejście Henry'ego Cavilla, odtwórcy roli Geralta, który miał być niezadowolony z kierunku, w jakim zmierzał serial.

W pamięci widzów jako najgorsza adaptacja zapisał się film "Percy Jackson i Bogowie Olimpijscy: Złodziej Pioruna" w reżyserii Chrisa Columbusa z 2010 r. Największym zarzutem były zmiany fabularne, jak wiek bohaterów czy generalnie fabuła, które znacznie odbiegają od materiału źródłowego. Zwracano również uwagę na mrok produkcji, który był nieadekwatny do lekkiej i humorystycznej serii książek Ricka Riordana, a także fatalny casting. Fani mitologii, którzy obejrzeli ten film, z pewnością już do niego wrócą - bo o tyle, o ile Riordan faktycznie utrzymał balans między elementami mitologicznymi i współczesnością, Columbusowi się to niestety nie udało. W przypadku "Percy'ego Jacksona" narzekano również na uproszczenie lub całkowite zrezygnowanie z niektórych wątków, a także źle zrealizowane efekty specjalne. Popularnością cieszy się za to serial Disney+ "Percy Jackson i bogowie olimpijscy".

Nie tylko "Hobbit: Niezwykła podróż", ale cała trylogia Petera Jacksona była szeroko krytykowana. Dlaczego fani Śródziemia twierdzą, że ta adaptacja jest fatalna? Jednym z zarzutów było rozciągnięcie 300-stronicowej książki na trzy filmy - podczas gdy książka J.R.R. Tolkiena jest dynamiczna i krótka, twórcy filmów postanowili mocno rozbudować materiał źródłowy, wprowadzając nowe postaci i wątki, co widzowie uznali za nadmierne eksploatowanie powieści z nastawieniem na zysk. Poza tym nie spodobało im się przesadne użycie efektów specjalnych, a także zrobienie z lekkiej książki przygodowej dla młodzieży poważnego i mrocznego filmu. Krytyce zostały poddane również niepotrzebne sceny akcji oraz wątki, które w ogóle nie były z "Hobbitem" związane.

W 2017 r. zadebiutowała produkcja "Mroczna wieża", która z pewnością jest dobrze znana fanom Stephena Kinga - to właśnie na kanwie jego sagi postanowiono nakręcić tego potworka. Słowo "saga" jest kluczem do zrozumienia, dlaczego "Mroczna wieża" uważana jest za jedną z najgorszych adaptacji - Nikolaj Arcel, reżyser filmu, zdecydował się bowiem na zebranie wszystkich tomów w jedną całość i połączyć elementy z wielu książek, co doprowadziło do spłycenia fabuły i bogatych wątków. Przez pominięcie pewnych niuansów, filmowa "Mroczna wieża" zatraciła swoją głębię i magię, tak charakterystyczną przecież dla powieści Kinga. Arcel zdecydował się ponadto na nakręcenie filmu akcji, ignorując mroczne i metafizyczne elementy książek, co niestety sprawiło, że umarł duch wielowymiarowego materiału źródłowego.

O adaptacjach czytaj w Spider's Web: