Traktat 42 w serialu 1670. O co chodzi z tą liczbą?

Serial „1670” znowu zawładnął polskim internetem. W 2. sezonie pojawiła się jednak scena, która budzi liczne pytania natury historycznej. Chodzi o scenę podpisania traktatu pokojowego, którego wynikiem było… 42.

Konrad Chwast

19.09.2025 13:41

REKLAMA

Rzecz działa się w premierowym odcinku. Jan Paweł wraz z rodziną udał się do Imperium Osmańskiego na wakacje. W czasie pobytu w kurorcie Al-Inkluziw i niekończących się żartów o Polakach na wakacjach nasz szlachcic wkręca się w pracę nad porozumieniem I Rzeczpospolitej z Osmanami. Ma być tłumaczem, choć nie zna po turecku ani słowa, ale cóż to dla niego, gdy chodzi o chwałę, która może pomóc mu stać się najbardziej znanym Janem Pawłem w historii.

Szybko jednak okazuje się, że sprawa nie będzie tak prosta, gdyż negocjacje są skomplikowane, a on nie jest w stanie przełożyć nawet najprostszego komunikatu. W końcu strona polska z Janem Sobieskim na czele zaczyna licytować się na liczby, aż w końcu ustalają, że efektem ich negocjacji będzie „42”. O co chodzi?

REKLAMA

Traktat 42 – o chodzi serialowi 1670?

Widzowie poszukujący odpowiedzi historycznych na zagadkę związaną z liczbą „42” pewnie poczują się zawiedzeni, bo niestety ich nie ma. To znaczy fakty są takie, że rzeczywiście w roku, w którym rozgrywa się akcja serialu, sytuacja między Rzeczpospolitą a Imperium Osmańskim sytuacja była napięta. Piotr Doroszenko, kozacki hetman, próbował przy poparciu Turków i we współpracy z tatarami oderwać hetmanat od Rzeczypospolitej. Był to przyczynek konfliktu, który potem miał przerodzić się w otwartą wojnę i w 1672 doprowadzić do upadku twierdzy w Kamieńcu Podolskim (również znanym dobrze z dzieł kultury).

Rzecz w tym, że wojna ta rozpoczyna się dopiero 1671 roku i kończy rok później niekorzystnym dla ówczesnej Polski traktatem w Buczaczu, gdzie Rzeczpospolita nie tylko traci sporo ziem, to w dodatku musi zapłacić coroczny haracz.

W serialu mamy więc sytuację przedwojenną, która siłą rzeczy nie wymaga jeszcze traktatów pokojowych, choć uczciwie trzeba powiedzieć, że temat tych rozmów koresponduje z napięciami, jakie niepokoiły I Rzeczpospolitą grubo ponad 300 lat temu. Całe to wydarzenie jest jednak fikcją stworzoną na potrzeby serialu.

O co więc chodzi z liczbą 42?

1670 - fragment serialu

„1670” bardzo lubi zabawę z intertekstualnościa. Serial wypełniony jest po brzegi słownymi żartami, nawiązaniami do popkultury, historii, polityki i tak dalej. W prawie każdej scenie można znaleźć coś, co pochodzi z innego porządku niż dosłownie traktowany czas i miejsce akcji.

Bardzo jest więc możliwe, że liczba 42 jest nawiązaniem do powieści „Autostopem przez galaktykę” Douglasa Adamsa (technicznie rzecz biorąc do całej serii powieści). W tej szalenie dowcipnej opowieści science fiction rasa istot pozaziemskich zleciła superkomputerowi znalezienie odpowiedzi na "Ostateczne Pytanie o Życie, Wszechświat i Całą Resztę". Po wielu milionach lat komputer miał wypluć właśnie liczbę „42”. Rzecz w tym, że tak abstrakcyjna odpowiedź nikomu nic nie mówiła, zwłaszcza że nikt już nie wiedział, jakie było zadane maszynie pytanie.

Adams wielokrotnie był pytany o tę liczbę, bo od czasu premiery jego książki fani snuli setki teorii, skąd ona pochodzi i co oznacza. Choć autor bawił się przez jakiś czas z czytelnikami, przyznał, że po prostu ją wymyślił i uznał, że tak będzie zabawnie.

Liczba 42 we wspomnianych książkach była przede wszystkim żartem z próby poznania sensu istnienia jako takiego. Egzystencjalne odpowiedzi nie tyle nie istnieją, co są mniej ważne od samych pytań. Adams zażartował sobie z próby odnalezienia jednej racjonalnej zasady w chaotycznym świecie.

Jak to łączy się z serialem „1670”? Prawdopodobnie i w powieści Adamsa i w serialu Netfliksa chodzi o żart, którego do końca nie da się wytłumaczyć.

REKLAMA

Więcej na temat serialu "1670" możesz przeczytać na naszych łamach: